1-ناآگاهی مردم و مسئولین از ظرفیتهای کشور
حضرت آیت الله خامنه‌ای مهمترین چالش کشور را چالش ذهنی و ناآگاهی افکار عمومی و برخی مسئولان از ثروت انسانی و طبیعی ایران دانستند و گفتند: دشمن از همین بی‌اطلاعی استفاده و اینگونه القا می‌کند که ایرانی، «نمی‌تواند» و ایران، منابع کافی در اختیار ندارد ولی من در مقابل اصرار دارم که «ما می‌توانیم» و ایران از امکانات فراوانی برخوردار است.
اولین کشور در ذخایر گاز و نفت هستیم
دهمین کشور دارنده ذخائر سنگ آهن در دنیا هستیم
جزو 15 کشور ثروتمندجهان از لحاظ معدن با 68 نوع ماده معدنیغیر نفتی و37بیلیون تن ذخیره کشف شده و 57ذبیلیون تن ذخائر بالقوه هستیم .
بزرگ‌ترین تولیدکننده قالی دست‌باف
سریع‌ترین رشد سالانه در علم و تکنولوژی دنیا،
2-عدم بهره گیری از نیروی جوانان
ایشان تأکید کردند: مسئولان باید به قدرت و توانایی جوانان ایمان بیاورند و جوانان نیز باید کار را با ابتکار و بدون خستگی دنبال کنند و از برخی قدرنشناسی‌ها دلسرد نشوند.
ایران با پنج میلیون دانشجو به عنوان چهارمین کشور تربیت کننده فارغ‌التحصیل رشته‌های فنی و مهندسی، از بزرگ‌ترین دارندگان سرمایه انسانی جهان به شمار می‌رود.
3-کم کاری و تنبلی برخی مسئولان
رهبر انقلاب اسلامی مانع دیگر پیشرفت کشور را «کم‌کاری» و «تنبلی» برخی مسئولان برشمردند و گفتند: اقتضای کشور، کار بی‌وقفه و پر توان است، بنابراین مسئولان بر تلاش‌هایشان بیفزایند.
ضعف کشور در حوزه بهره‌وری، چالش‌های عدیده‌ای را برای اقتصاد و تولید ایجاد کرده است. بر اساس سند برنامه چهارم توسعه کشور، هدفگذاری شده بود که یک سوم رشد اقتصادی ایران از محل ارتقای بهره‌وری ایجاد شود اما به رغم آن، هنوز در کشور رکورد تازه‌ای در بهره‌روی به ثبت نرسیده است.
این ضعف در طول 45 سال گذشته، بر اقتصاد ایران سایه انداخته و میزان بهره‌وری در طول بیش از چهار دهه در کشور نزدیک به صفر بوده است ؛وابستگی اقتصاد ایران به نفت عامل جدی در ضعف بهره‌وری در کشور بوده است.
4- اعتمادکردن به نسخه بیگانگان
«اعتماد به نسخه بیگانه» مانع دیگری بود که رهبر انقلاب اسلامی به آن اشاره کردند و گفتند: مردم در مقابل بیگانگان منفعل نیستند اما برخی مسئولان به نسخه بیگانه اعتماد بیشتری دارند تا نسخه داخلی.
ایشان «عمل‌کردن به سیاست‌های بانک جهانی، سیاست تعدیل اقتصادی و برخی معاهدات بین‌المللی» و در مقابل «بی‌توجهی به درونزایی و اقتصاد مقاومتی» را مانعی دیگر برای پیشرفت کشور دانستند و گفتند: درونزایی یعنی تولید ثروت به‌واسطه فعالیت‌های درونی کشور نه چشم دوختن به دست بیگانه.
حضرت آیت الله خامنه‌ای افزودند: در طول سالهای گذشته دولت‌های گوناگون بارها درصدد گرفتن وام از بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول بودند اما بنده اجازه ندادم زیرا از بیگانه طلب‌کردن و متعهد شدن به آن، خطایی بزرگ است؛ البته درونزایی به معنای بستن درهای کشور نیست، بلکه اقتصاد باید درون‌زا و برون‌گرا باشد.
اعتماد دولت سازندگی به صندوق بین المللی پول موجب تورم بیسابقه و افزایش فاصله طبقاتی و گسترش فقر شد
اعتماد به غرب در برجام برای حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشور بی نتیجه ماند .
5- قبیله گرائی سیاسی و جناحی
ایشان «قیبله‌گرایی سیاسی و جناحی» را یک گرفتاری و از دیگر موانع پیشرفت خواندند و گفتند: کار خوب را هر کسی انجام داد باید آن را در مقام مدیریت و تصمیم‌گیری ترویج کرد و کنار گذاشتن یک کار خوب، به علت انجام دادن آن از طرف جناح مقابل، خطاست.
قبیله گرائی سیاسی در دولت اصلاحات موجب کنار زدن 15هزار مدیر و سرمایه انسانی کشور شد
همین قبیله گرائی موجب شده روی دستاوردهای مثبت دولت نهم قلم قرمز کشیده شود
6- عدم مبارزه جدی با فساد
«نبود مبارزه جدی با فساد» مانع دیگر پیشرفت کشور بود که رهبر انقلاب اسلامی به آن اشاره کردند.
ایشان در عین حال افزودند: فساد در سطحی که امروز گفته و تبلیغ می‌شود، وجود ندارد و اکثر مدیران کشور افرادی مؤمن و پاکدست هستند اما کمترین فساد نیز مضرّ و نیازمند مبارزه جدی است و نباید پس از تأکید بر مبارزه با فساد، مدتی سروصدا و سپس کار رها شود.
از زمان صدور فرمان 8 ماده ای مقام معظم رهبری برای مبارزه بافساد بیش از 16 سال میگذرد ولی دولتها دراین زمینه اقدام بایسته ای انجام نداده اندچون اراده قوی برای مبارزه بافساد در آنها نبوده است
7- اتکائ کشور به نفت
حضرت آیت الله خامنه‌ای، از «متکی بودن کشور به نفت» به عنوان یکی از بزرگ‌ترین موانع پیشرفت یاد کردند و با تأکید بر اینکه باید ایران را از «اقتصاد نفتی» خلاص کنیم، افزودند: باید اقتصاد کشور را به‌گونه‌ای از نفت مستقل کنیم که اختیار نفت در دست ما باشد، نه اختیار ما در دست نفت. نباید اجازه دهیم دشمنان با سوءاستفاده از این حربه و با اعمال تحریم و سیاست‌هایی همچون کاهش قیمت نفت، کار را دشوار کنند.
وابستگی بودجه کشور به نفت از 90% تا کنون به 50% رسیده ولی هنوز این وابستگی مستقیم و غیر مستقیم وجود دارد
8-سبک زندگی غلط مردم
وجود برخی عیوب اساسی در سبک زندگی مردم از جمله «اسراف، مصرف‌گرایی، رفاه‌طلبی افراطی و اشرافی‌گری»، و همچنین «مصرف جنس خارجی» موانع بعدی مورد اشاره رهبر انقلاب اسلامی در زمینه پیشرفت ملت ایران بود.
ایشان تأکید کردند: همه باید بر اقتصاد ملی و مصرف جنس داخلی تعصب داشته باشند و اگر جوانان همان‌قدر که در فوتبال و طرفداری از آبی و قرمز یا برخی باشگاههای خارجی تعصب دارند، بر اقتصاد داخلی و استفاده از تولید ملی نیز متعصب باشند، اقتصاد کشور اصلاح خواهد شد.
افزایش مصرف بی رویه برق چالشی نگران کننده برای کشور است و جلوگیری از این روند تنها با همراهی و همکاری مردم میسر است.
مصرف بی رویه آب و برق و گاز و دارو و بنزین وبسیاری از موارد دیگر در مردم ایران به اندازه کشورهای بالای 300 میلیون جمعیت است و این ناشی از سبک غلط زندگیست
فقدان تعصب درمردم نسبت به مصرف کالای تولید داخل و ارزش قائل شدن به مصرف کالای خارجی ؛ ناشی از همان سبک زندگی غلط است .
گرایش به تجملات و اشرافی گری در سبک زندگی مردم موجب اسراف و زیاده روی در بسیاری از چیز ها شده است .
یقینا اگر این موانعی که مقام معظم رهبری فرمودند برطرف شود پیشرفت کشور نسریع خواهد شد .
حال باید دید مسئولان و مردم در رفع این موانع چه راهکارهائی را تدوین و اجرا خواهند کرد .