بین الملل

نقش سوریه در اعلام آتش بس تاریخی پ.ک.ک و ترکیه چه بود؟

برخی ناظران و کارشناسان مسائل خاورمیانه بر این باورند که ترکیه بازی جدیدی را در منطقه آغاز کرده که تا اندازۀ زیادی متأثر از تحولات منطقه و بالاخص حوادث سوریه است. آنها بر این اعتقادند که ترکیه از بیم تسری بحران‌های منطقه و سرازیر شدن آنها به مرزهای کشورش، تلاش می‌کند تا با مصالحه با کردهای شمال عراق، از گزند تبعات منفی بحران‌های منطقه در امان بماند. اینکه آنکارا تا چه میزان می‌تواند این پروژه را اجرایی کند، باید منتظر آینده بود.

 در شب نخست جشن ملی نوروز امسال با گردهمایی هزاران نفر از کردهای ترکیه، اوجالان از زندان پیامی فرستاد. وی ضمن اعلام آتش بس، از نیروهای فرقه اش در داخل ترکیه خواست که ترکیه را ترک کنند و به قندیل - پایگاه اصلی این گروه در کردستان عراق - بروند.
این پیام معناهای گوناگونی برای مخاطبان خود داشت. گروهی ازمردمان خوشحال بودند که کابوس پ.ک.ک بر زندگی آنان پایان یافته و گروهی از شیفتگان ترقه بازی هم – تحت عنوان منتقدان - پیام اوجالان را به معنای خلع سلاح پ.ک.ک معنی کردند که برنده بازی هم دولت ترکیه خواهد بود و دیگر پ.ک.ک توانی برای دفاع از خود نخواهد داشت.
خبرگزاری رویترز ضمن اعلام این خبر این طور نوشت که از آغاز اعلام مبارزه مسلحانه توسط«پ.ک.ک»  علیه دولت ترکیه در سال ۱۹۸۴،‌ تاکنون دست‌کم ۴۰ هزار نفر کشته شده‌اند.
هدف ترکیه از تلاش برای اعلام آتش‌بس از سوی کردها
به زعم بسیاری از کارشناسان خاورمیانه این تحول مهم تاریخی متأثر از بحران سوریه و تحولاتی است که در انتظار خاورمیانه خواهد بود، چراکه آنکارا بیش از همه نگران تبعات منفی بحران سوریه است.
با توجه به اختلافات شدید اوجالان و اردوغان در زمینه های مختلف و به طور مشخص بحران سوریه و ترس از قدرت گرفتن کردها، دولت عدالت و توسعه ترکیه را به تلاش برای اعلام این آتش بس واداشت. از سویی دیگر نفوذ پ.ک.ک در منطقۀ کردنشین سوریه نیز یکی دیگر از نگرانی‌های ترکیه بوده است. تبادلات اقتصادی و انرژی از دیگر اهداف و متغیرهای مهمی است که باید در نظر گرفته شود. ترکیه بیشتر به یک تاجر منطقه‌ای تبدیل شده است. آنها دریافته‌اند به جای جنگ با کردها و همچنین مقابله با کردهای سوریه، وارد مبادلات اقتصادی و انرژی با کردهای شمال عراق شوند و از این در وارد صلح می‌شوند.
می‌توان این احتمال را نیز در نظر داشت که اردوغان پیش بینی تجزیه سوریه کشور به سه قسمت سوریۀ کردنشین، سوریۀ سنی‌نشین و سوریۀ علوی‌نشین را نیز درنظر گرفته است. در این حالت وضعیت خاصی پیش خواهد آمد که در آن کردهای سوریه می‌توانند با کردهای شمال عراق وحدت پیدا کنند و از این منظر دولت کردی بزرگی تشکیل می‌شود که خطر بزرگی برای ترکیه خواهد بود.
در حال حاضر مسئله سوریه و تحولات شمال سوریه، یکی از مهم ترین دغدغه‌های ذهنی سران و فرماندهان پ.ک.ک است و این گروه به هیچ وجه قصد ندارد که استفاده از این فضای مناسب را در سوریه از دست بدهد.
در واقع ایده و اندیشه کانونی پ.ک.ک بر این موضوع استوار است که به هر اندازه که بتواند آمار نفرات مسلح خود را در سوریه بیشتر کند، در تحولات آینده این کشور، سهم بیشتری به‌دست خواهد آورد. به همین خاطر قطعاً پ.ک.ک به دنبال آن خواهد بود که به هر شیوه ممکن، بخشی از نیروهای خود را به سوریه منتقل کند وآنان را در قالب گروه های منظم سازمان یافته در اطراف شهرهای کردنشین شمال سوریه مستقر سازد، بنابراین ترکیه در این وضعیت انتخاب‌ها و گزینه‌های زیادی ندارد، بنابراین برای کاهش این تهدید، باید به کردهای شمال عراق نزدیک شود. اما آنها با توجه به منافعی که در ارتباط با ترکیه دارند شاید خیلی علاقه‌مند نباشند که به این سمت بروند یعنی اتحادی با کردهای سوریه با حضور خودشان و احتمالاً پ.ک.ک در آینده تشکیل بدهند و یا اینکه آنها کمک کنند به اینکه کردهای شمال عراق به سمت دولت واحدی در دمشق بروند که همۀ گروه‌ها و اقوام را پوشش بدهد که این به نفع ترکیه است.
واقعیت این ‌است که برخی ناظران و کارشناسان مسائل خاورمیانه بر این باورند که ترکیه بازی جدیدی را در منطقه آغاز کرده که تا اندازۀ زیادی متأثر از تحولات منطقه و بالاخص حوادث سوریه است. آنها بر این اعتقادند که ترکیه از بیم تسری بحران‌های منطقه و سرازیر شدن آنها به مرزهای کشورش، تلاش می‌کند تا با مصالحه با کردهای شمال عراق، از گزند تبعات منفی بحران‌های منطقه در امان بماند. اینکه آنکارا تا چه میزان می‌تواند این پروژه را اجرایی کند، باید منتظر آینده بود.


https://www.shoma-weekly.ir/ztWKOa