رفتارهای او از خطبه خوانی در مسجد گرفته تا بیانات در بستر بیماری، وصیت نامه سیاسی و تلاش بر اثبات ولایت امیرالمؤمنین و گریه های طولانی ولی هدفمند پس از ارتحال پیامبر (ص) همگی نشانگر بینش و روش سیاسی آن بانوی نمونه در کنار ابعاد عاطفی و اخلاقی وجودی اش هستند.
بارزترین رفتار سیاسی حضرت خواندن خطبه در بهترین زمان، به بهترین شیوه و با دقت تمام در تک تک جملات بود. حضرت با پوششی خاص که شامل سه پوشش زیرین و یک چادر بزرگ و بلند بود بهمراه جمعی از زنان در مسجد مدینه حاضر شده و با رعایت عفت و حجاب و پرده حائل بین زنان و مردان خطبه ای عمیق، پرمغز، استدلالی و رسا ایراد نمودند.
ظاهرا موضوع خطبه مباحث اقتصادی بود اما متن آن نشان می دهد حضرت برای روشنگری و بصیرت جامعه از ماجرای فدک به عنوان مستمسکی بهره برده و با استدلالات قرآنی و بیان فلسفه عبادات و... خطبه ای سیاسی-اعتقادی بیان کردند.
فاطمه ای که سه روز در خانه غذا برای خوردن ندارد و حتی به همسرش نمی گوید مشخص است هدفی غیر از فدک و مباحث اقتصادی دارد و آن ضربه وارد کردن به موقعیت حکومت غاصب و دفاع از ولایت امیرالمومنین و عصمت اهل بیت علیهم السلام بود.
هرچند شرح خطبه فدکیه در یکی دو مقاله نمی‌گنجد لکن در اینجا به ترسیم نمای کلی و خط سیر آن اشاره می نماییم. محورهای خطبه حول اصول دین یعنی توحید، نبوّت، معاد، عدل و امامت است و تنها بخش کوچکی به موضوع اقتصادی فدک آن هم با استدلال روشن و صریح قرآنی می‌پردازد تا نشان دهد خلیفه غاصب از درک اولیات تفسیر قرآن نیز عاجز است!
نکته دیگر اینکه خطبه فدکیه در واقع جهان بینی زیبا و نویی به شیعه هدیه می‌دهد. از دیگر سو نحوه اعتراضات و تحرکات سیاسی آن حضرت در بیان خطبه علمی مستدل، گریه های عاطفی هدفمند و دفاع همه جانبه از ولایت الگوی همه زنان عالم است که بدانند می‌توان با کمال عفت و حیا به مبارزه و جهاد فکری و عملی پرداخت. همچنین به اجمال می‌توان اشاره کرد که در این خطبه عمیق مباحث مربوط به هستی شناسی و نسبت آن با ماده، انسان شناسی و مسائل مربوط به جسم و روح، موضوع معاد، ارتباط مبدأ و معاد و نقش وحی و نبوت در سعادت انسان و سایر جزئیات علمی-اعتقادی مربوط به جهان بینی توحیدی شیعیان به زیبایی و تمامیت بیان می‌شود.
