
به نظر میرسد ایرانیان نیز در قراری نانوشته متعهد شدند که سال به سال و دهه به دهه صنعت تورسیم یکی از همسایگان خود را متحول کنند! اگر تا یک دهه پیش تعداد ایرانیان ساکن و مقیم در دوبی بیشتر از اهالی این سرزمین ساحلی بود، حال در گوشه و کنار آنتالیا، کوش آداسی، آنالیا و حتی استانبول تعداد زیادی فارسی زبان که در مراکز خرید و تفریحی این شهرها مشغول خرج کردن دلارهای خود هستند به صحنهای معمولی و بسیار تکراری تبدیل شده است.
سعید یکی از تور لیدرهای معتبر در این باره میگوید: حجم ایرانیان مسافر در شهرهای ساحلی ترکیه مانند انتالیا در بسیاری از فصول سال به اندازهای است که وقتی در مراکز خرید این شهر قدم میزنی تصور میکنی در یکی از مراکز خرید تهران هستی.
این گفته را آمارهای سازمانهای متولی نیز تایید میکنند، آنچنان که بر اساس آمار وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه تنها در ابتدای سال جاری تنها ۵۰ هزار ایرانی برای تعطیلات نوروز به استانبول سفر کردند. بر اساس این آمار در یک ماه فروردین ۱۹۰ هزار ایرانی به کشور ترکیه سفر کردند که این رقم نسبت به سال گذشته ۴۳ درصد رشد داشته است.
نوروز بره کشان گردشگری ترکیه
در یک حساب سرانگشتی میتوان میزان ارز خارج شده در فاصله ۱۵ روز تعطیلات نورور را تنها از طریق گردشکران ایرانی که به ترکیه سفر کردند محاسبه کرد. اگر میانگین تعداد روزهای تورهای استانبول را چهار روز در نظر گرفته و متوسط هزینه تور را دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برای هر نفر محاسبه کنیم، بنابراین هزینه پرواز چارتر ایرانی معادل ۶۰۰ هزار تومان خواهد شد که بر اساس ریال به شرکتهای هواپیمایی پرداخت میشود. اما هزینههای هتل که علی الاصول با دلار پرداخته میشود، معادل ۶۵۰ دلار خواهد بود (دلار بر اساس قیمت اسفند ماه، ۲۹۰۰ تومان محاسبه شده است) حال اگر عدد ۵۰۰۰۰ (تعداد مسافران استانبول) را در ۶۵۰ دلار ضرب کنیم، رقم ۳۲ میلیون دلار به دست میآید. اما این تمام ماجرا نیست. هزینههای ناهار، شام، رفت و آمد و خرید سوغاتی را هم باید به رقم به دست آمده اضافه کرد.
که اگر نگاه اقتصادی ترکیه به این موضوع را نیز در نظر بگیریم، رقم مورد نظر بسیار بیش از این رقم خواهد شد زیرا مسئولان ترکیه در تمامی این سالها برای ارزآوری به کشور خود از طریق مسافران خارجی از اجرای هیچ طرح و الگویی چشم نپوشیدند و به قول معروف از آب نیز به خوبی کره میگیرند. برای نمونه در این کشور استفاده از سرویسهای بهداشتی پولی بوده و هر مسافر برای استفاده از این سرویسها باید مبلغ نیم لیر و یا ۶۵۰ تومان هزینه کند.
همچنین به طور متوسط هر ایرانی برای ناهار، شام و رفت و آمد روزانه ۴۰ لیره (۲۰ دلار) خرج میکند که اگر این رقم را در چهار روز ضرب و حاصلضرب آن را دوباره به تعداد ۵۰۰۰۰ ضرب کنیم، رقم بیش از چهار میلیون دلار خواهد شد.
علاوه بر اینها هر ایرانی به طور متوسط ۸۰ لیره (۴۰ دلار) سوغاتی میخرد که اگر این عدد را در تعداد کل مسافران ضرب کنیم، رقم دو میلیون دلار میرسد.
اگر ۳۲ میلیون دلار هزینه هتل +چهار میلیون دلار هزینه ناهار، شام و گردش+دو میلیون دلار هزینه سوغاتی با هم جمع کنیم جمع کل دلار ورودی به استانبول از طریق ایرانیان در ۱۵روز ابتدایی فرودین ماه امسال در حدود ۳۸ میلیون دلار است.
اگر هزینههای مسافران ایرانی در آنتالیا یا کوش آداسی را که بر طبق آمار اولیه، ۱۴۰ هزار نفر در ۱۵ روز ابتدایی سال در نظر بگیریم در حدود ۹۶ میلیون دلار تخیمن زده میشود. به عبارت دیگر ایرانیان در ۱۵ روز ابتدایی سال ۱۳۴ میلیون دلار ارز به اقتصاد ترکیه هدیه کردند.
هزینههای دو برابری هتلهای ایران در قیاس با ترکیه
کامران واقفی یکی دیگر از تور لیدرهای تهران در رابطه با حجم بالای گردشگران ایرانی به ترکیه میگوید: دلیل تمایل ایرانیان به سفر به ترکیه ارزانی خدمات گردشگری در این کشور است این موضوع را به راحتی میتوانید با قیمت هتلها در ایران با کشور ترکیه مقایسه کنید در ایران و شهرهایی مانند کیش، اصفهان و شیراز اگر هتل پنج ستاره به معنی واقعی کلمه وجود داشته باشد مبلغ یک شب اسکان در یکی از اتاق آن در فصلهای خاص سال کمتر از ۳۵۰ هزار تومان نخواهد بود، ولی در ترکیه هزینه هتلها که به مراتب کیفیت بسیار بالاتری از هتلهای ایران دارند بسیار کمتر و پایینتر است.
بر اساس آخرین آمارها، تعداد گردشگران بینالمللی، بالغ بر یکمیلیارد نفر یعنی یکهفتم جمعیت کره زمین است. همچنین حدود یک دوازدهم افراد شاغل جهان، یعنی بیش از ۲۰۰ میلیون نفر در این حوزه مشغول به کار هستند.
صنعت گردشگری در ایران از ظرفیتهای بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. بر اساس گزارش سازمان جهانی جهانگردی، ایران رتبه دهم جاذبههای باستانی و تاریخی جهان و رتبه پنجم جاذبههای طبیعی را برای جذب گردشگر، دارا است. ولی تا به امروز کشور ایران برای گردشگران بین المللی، ناشناخته و مقصدی کشف ناشده است. کشورهایی که از لحاظ تاریخی و داشتن آثار باستانی در ردههای پائینتر از ایران (مانند ترکیه و اسپانیا) قرار دارند، گامهای موفقتری نبست به ایران در این صنعت برداشته و درآمد بیشتری را به خود اختصاص دادهاند.
هم اکنون کشورهای فرانسه با بیش از ۸۰ میلیون نفر توریست خارجی، اسپانیا ۶۰ میلیون نفر، آمریکا ۵۵ میلیون نفر، چین ۵۲ میلیون نفر، ایتالیا۴۶ میلیون نفر با نگاه تازه، به دنبال بازارهای جدید توریست و توریسم نوین هستند، آنها به خوبی میدانند که هر توریست به منزله ورود حداقل ۱۰۰۰ دلار به چرخه اقتصاد و اشتغال است. در همسایگی ایران نیز کشورهایی مانند ترکیه با حفظ میراث فرهنگی و محیط زیست و با اتکا بر روزنههای تاریخی و مکانهای توریستی به دنبال دست یابی به منابع ارزی بیشتر در عرصه این صنعت سودآور است. برای نمونه این کشور تنها به واسطه شهر قونیه و مراسم بزرگداشت مولانا تنها در ۱۰ شب از سال پنج هزار گردشگر خارجی را جذب میکند. به گفته شهردار قونیه این شهر برای پذیرایی از سه میلیون توریست در هر سال خود را آماده میکند و در سالهای گذشته دومیلیارد دلار درآمد ترکها از قبل مولانا بوده است. متاسفانه امروزه بسیاری از کشورها مانند ترکیه برای جذب توریستهای ایرانی سرمایه گذاری کردهاند و رقابتی نفس گیر میان کشورهایی ترکیه، امارات متحده عربی و حتی آذربایجان برای جذب گردشگران ایرانی ایجاد شده است.
سیاستها و برنامههای ترکیه در این زمینه آن چنان مناسب و مطلوب بوده که این کشور تنها از یک مقبره برای ۲۰۰ هزار نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم درآمد ایجاد میکند و حال آنکه در ایران آمار کل شاغلین در صنعت توریسم به زور به این رقم میرسد. به نظر میرسد کشور ما هنوز در این صنعت در قدمهای نخست یعنی توسعه هتل و گسترش شبکههای و موسسات تورسیتی قرار دارد و متاسفانه در این مرحله نیز حتی شبیه کشورهایی مانند ترکیه و مالزی عمل نمیکند.
اینگونه است که در سال ۲۰۱۲ کشور ترکیه موفق شد ۲۹ میلیارد و ۳۵۱ میلیون دلار ارز به کشور خود از طریق گردشگران خارجی وارد کند رقمی که تقریبا معادل ۵۰ درصد درآمد نفتی ایران در دوران اوج تحریمها بوده است.