اهمیت و دغدغه فضای مجازی در گفتمان مقام معظم رهبری آن چنان شایان توجه بوده که ایشان " اهمیت فضای مجازی را به‌اندازه انقلاب اسلامی دانسته " و در فرمایشی دیگر در دیدار با اعضای شورای عالی فضای مجازی از فضای مجازی به‌عنوان " قدرت نرم " یاد کردند که دارای اثرگذاری بسیار بالا در عرصه‌های مختلف اعم از فرهنگ، سیاست، اقتصاد، سبک زندگی، ایمان، اعتقادات دینی و اخلاقیات است.
فاطمه رهبر- امروزه فضای مجازی به‌صورت جدی تمام ابعاد زندگی و حیات بشری را در برگرفته و بسترساز تحولات اساسی و چشمگیری در زندگی انسان شده است. از این منظر تحولات صورت گرفته در فضای مجازی مانند اینترنت و شبکه های اجتماعی به عنوان مهمترین نمادهای امواج پر خروش و البته ویرانگر گردش اطلاعات ، به مثابه یک انقلاب عظیم زمینه های تاثیرات و تغییرات متعدد و مختلفی را بر فرهنگ ، اقتصاد ، سیاست و حتی سبک زندگی پدید آورده است.
اهمیت و دغدغه فضای مجازی در گفتمان مقام معظم رهبری آن چنان شایان توجه بوده که ایشان " اهمیت فضای مجازی را به‌اندازه انقلاب اسلامی دانسته " و در فرمایشی دیگر در دیدار با اعضای شورای عالی فضای مجازی از فضای مجازی به‌عنوان " قدرت نرم " یاد کردند که دارای اثرگذاری بسیار بالا در عرصه‌های مختلف اعم از فرهنگ، سیاست، اقتصاد، سبک زندگی، ایمان، اعتقادات دینی و اخلاقیات است.
مهم ترین تهدیدهای منبعث از فضای مجازی، را می توان گسترش شایعات و اخبار غیر رسمی ، عدم امنیت در انتقال اطلاعات (به واسطه سلطه غرب بر دنیای رسانه و فضای مجازی) ، امکان تولید و توزیع داده ها و اطلاعات غیر اخلاقی و خارج از عرف و آثار سوء آن بر جامعه ، عدم امکان نظارت جامع و کامل بر محتواها ، ابزاری در جهت ترویج فرهنگ و سبک زندگی غربی ، ابزاری در جهت ترویج شبهات دینی و مذهبی ، ایجاد بستر جدیدی برای پیدایش جرائم نوظهور ، نقض حریم خصوصی افراد ، ایجاد فرهنگ مصرف گرا ، عادت به زندگی در دنیای مصنوعی و تغییر در سبک زندگی ، تهدیدات امنیتی ( ابزاری در جهت سازماندهی و فراخوان معاندین و گروههای معارض ) ، برهم خوردن تعادل و توازن محیط و آثار روان شناختی و جامعه شناختی بر افراد و خانواده ها و ترویج فرد گرایی بر شمرد .
این فضا دارای فرصت هایی نیز می باشد. انتقال سریع و بی واسطه اطلاعات ، تبدیل گفتمان حاکم بر رسانه ها از مونولوگ به دیالوگ ، همگانی سازی تولید محتواها و رفع انحصار از آن ، شبکه سازی و امکان ایجاد یا تحکیم پیوندها ، امکان ترویج و بسط عمومی معارف ، ارزشها و آرمان ها از طریق تولید و پخش داده های فرهنگ بنیان ، امکان آموزش و نشر فرهنگ و اخلاق عمومی ، روشنگری و افشای حقایق در باب توطئه ها ، فتنه ها ، مظالم و خیانت های صورت گرفته بر علیه نظام ، اسلام و انقلاب ، امکان مطالبه گری مردم از مسئولین و کارکردهای اقتصادی از قبیل تبلیغات ، بازاریابی و خرید و فروش آنلاین دانست. البته برخی نیر با نگاهی خاص معتقدند فضای مجازی و عمدتا شبکه های اجتماعی به مثابه سوپاپ اطمینان و فضایی برای تلطیف و تعدیل خواسته ها و نیازها به شمارمی روند ؛ نگاهی که البته بحث بر انگیز و نیازمند بحث و بررسی بیشتر و خارج از این مقال است.
از دیگر نکات قابل توجه در مقوله فضای مجازی ، رویکردهای مورد عمل در این فضاست که می بایست در سیاستهای حاکم بر بر آن و به منظور بهره برداری مطلوب و هدفمند مورد توجه اکید قرار گیرد. برخی از این رویکرها به طور عمده عبارتند از : پرهیز از افراط و تفریط در تولید و انتقال پیام ، تولید هدفمند و مهندسی شده محتوا ، مهندسی مناسب پیام ، پرهیز از روشهای مستقیم و دافع بر انگیز انتقال پیام ، پرهیز از ارائه گفتمان رسمی و دستوری ، اقناع مخاطب ، جذب حداکثری و دفع حداقلی ، بهره گیری حداکثری از اشتراکات ، تقدم پیشگیری بر درمان ، انتشار هدفمند و نرم ارزشها و مبانی فرهنگی ، اعمال پدافند غیر عامل از طریق تبدیل نرم و هوشمندانه معاند به معارض/ معارض به مخالف / مخالف به منتقد / منتقد به موافق .
در پایان باید گفت، مواجهه - و نه الزاما مقابله - با فضای مجازی و اقدام موثر و مفید در این فضا نیازمند یک برنامه عملیاتی منسجم ، دقیق و هدفمند است که هم تهدیدها و فرصت ها را شناسایی نموده و هم بتوان به ایفای نقش فعال ، تهاجمی و مطالبه گرانه در این باب بپردازد.
شکی نیست که دشمن به دنبال کار تخریبی در حیطه فضای مجازی بوده و در این فضا سعی می کند که جوانان را از دین باز گرداند، بستری برای شبهه افکنی و ایجاد فاصله میان نظام و مردم ایجاد کند ، در میان جامعه اختلاف ایجاد نماید، فرهنگ و ارزش ها را از داخل تهی نموده و بصورت کلی برای نظام اسلامی و ارزش های بنیادی حاکم بر آن ایجاد مشکل نماید.
در این راستا همان‌گونه که رهبر فرزانه انقلاب در جریان دیدار با اعضای شورای عالی فضای مجازی در شهریور ماه 1394 فرمودند: «لازمه‌ی حضور فعال و تأثیرگذار در فضای مجازی، «تمرکز در تصمیم‌گیری»، «جدیت در اجرا بدون از دست دادن زمان»، «هماهنگی میان دستگاه‌ها» و «پرهیز از موازی‌کاری و تعارض» است و این امر می بایست به عنوان مهم ترین راهبردهای مدیریت فضای مجازی کشور ملحوظ نظر مسئولین قرار گیرد. بر این اساس به نظر می رسد مقوله مدیریت هدفمند و هوشمند فضای مجازی به‌عنوان یک اهمیت و اولویت کشور بایستی در جریان اسناد بالادستی اعم از الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت و همچنین برنامه توسعه پنج‌ساله ششم کشور مورد عنایت ویژه قرار گیرد.
اهمیت و دغدغه فضای مجازی در گفتمان مقام معظم رهبری آن چنان شایان توجه بوده که ایشان " اهمیت فضای مجازی را به‌اندازه انقلاب اسلامی دانسته " و در فرمایشی دیگر در دیدار با اعضای شورای عالی فضای مجازی از فضای مجازی به‌عنوان " قدرت نرم " یاد کردند که دارای اثرگذاری بسیار بالا در عرصه‌های مختلف اعم از فرهنگ، سیاست، اقتصاد، سبک زندگی، ایمان، اعتقادات دینی و اخلاقیات است.
مهم ترین تهدیدهای منبعث از فضای مجازی، را می توان گسترش شایعات و اخبار غیر رسمی ، عدم امنیت در انتقال اطلاعات (به واسطه سلطه غرب بر دنیای رسانه و فضای مجازی) ، امکان تولید و توزیع داده ها و اطلاعات غیر اخلاقی و خارج از عرف و آثار سوء آن بر جامعه ، عدم امکان نظارت جامع و کامل بر محتواها ، ابزاری در جهت ترویج فرهنگ و سبک زندگی غربی ، ابزاری در جهت ترویج شبهات دینی و مذهبی ، ایجاد بستر جدیدی برای پیدایش جرائم نوظهور ، نقض حریم خصوصی افراد ، ایجاد فرهنگ مصرف گرا ، عادت به زندگی در دنیای مصنوعی و تغییر در سبک زندگی ، تهدیدات امنیتی ( ابزاری در جهت سازماندهی و فراخوان معاندین و گروههای معارض ) ، برهم خوردن تعادل و توازن محیط و آثار روان شناختی و جامعه شناختی بر افراد و خانواده ها و ترویج فرد گرایی بر شمرد .
این فضا دارای فرصت هایی نیز می باشد. انتقال سریع و بی واسطه اطلاعات ، تبدیل گفتمان حاکم بر رسانه ها از مونولوگ به دیالوگ ، همگانی سازی تولید محتواها و رفع انحصار از آن ، شبکه سازی و امکان ایجاد یا تحکیم پیوندها ، امکان ترویج و بسط عمومی معارف ، ارزشها و آرمان ها از طریق تولید و پخش داده های فرهنگ بنیان ، امکان آموزش و نشر فرهنگ و اخلاق عمومی ، روشنگری و افشای حقایق در باب توطئه ها ، فتنه ها ، مظالم و خیانت های صورت گرفته بر علیه نظام ، اسلام و انقلاب ، امکان مطالبه گری مردم از مسئولین و کارکردهای اقتصادی از قبیل تبلیغات ، بازاریابی و خرید و فروش آنلاین دانست. البته برخی نیر با نگاهی خاص معتقدند فضای مجازی و عمدتا شبکه های اجتماعی به مثابه سوپاپ اطمینان و فضایی برای تلطیف و تعدیل خواسته ها و نیازها به شمارمی روند ؛ نگاهی که البته بحث بر انگیز و نیازمند بحث و بررسی بیشتر و خارج از این مقال است.
از دیگر نکات قابل توجه در مقوله فضای مجازی ، رویکردهای مورد عمل در این فضاست که می بایست در سیاستهای حاکم بر بر آن و به منظور بهره برداری مطلوب و هدفمند مورد توجه اکید قرار گیرد. برخی از این رویکرها به طور عمده عبارتند از : پرهیز از افراط و تفریط در تولید و انتقال پیام ، تولید هدفمند و مهندسی شده محتوا ، مهندسی مناسب پیام ، پرهیز از روشهای مستقیم و دافع بر انگیز انتقال پیام ، پرهیز از ارائه گفتمان رسمی و دستوری ، اقناع مخاطب ، جذب حداکثری و دفع حداقلی ، بهره گیری حداکثری از اشتراکات ، تقدم پیشگیری بر درمان ، انتشار هدفمند و نرم ارزشها و مبانی فرهنگی ، اعمال پدافند غیر عامل از طریق تبدیل نرم و هوشمندانه معاند به معارض/ معارض به مخالف / مخالف به منتقد / منتقد به موافق .
در پایان باید گفت، مواجهه - و نه الزاما مقابله - با فضای مجازی و اقدام موثر و مفید در این فضا نیازمند یک برنامه عملیاتی منسجم ، دقیق و هدفمند است که هم تهدیدها و فرصت ها را شناسایی نموده و هم بتوان به ایفای نقش فعال ، تهاجمی و مطالبه گرانه در این باب بپردازد.
شکی نیست که دشمن به دنبال کار تخریبی در حیطه فضای مجازی بوده و در این فضا سعی می کند که جوانان را از دین باز گرداند، بستری برای شبهه افکنی و ایجاد فاصله میان نظام و مردم ایجاد کند ، در میان جامعه اختلاف ایجاد نماید، فرهنگ و ارزش ها را از داخل تهی نموده و بصورت کلی برای نظام اسلامی و ارزش های بنیادی حاکم بر آن ایجاد مشکل نماید.
در این راستا همان‌گونه که رهبر فرزانه انقلاب در جریان دیدار با اعضای شورای عالی فضای مجازی در شهریور ماه 1394 فرمودند: «لازمه‌ی حضور فعال و تأثیرگذار در فضای مجازی، «تمرکز در تصمیم‌گیری»، «جدیت در اجرا بدون از دست دادن زمان»، «هماهنگی میان دستگاه‌ها» و «پرهیز از موازی‌کاری و تعارض» است و این امر می بایست به عنوان مهم ترین راهبردهای مدیریت فضای مجازی کشور ملحوظ نظر مسئولین قرار گیرد. بر این اساس به نظر می رسد مقوله مدیریت هدفمند و هوشمند فضای مجازی به‌عنوان یک اهمیت و اولویت کشور بایستی در جریان اسناد بالادستی اعم از الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت و همچنین برنامه توسعه پنج‌ساله ششم کشور مورد عنایت ویژه قرار گیرد.