پاسخ: ابتدائاً در پاسخ به سؤال باید گفت؛ قصاص قاتل فقط به شیوه‌های متعارف که کمترین آزار را به شخص وارد نماید جایز است و مثله کردن (قطعه، قطعه کردن اعضاء) او پس از اجرای حکم قصاص، ممنوع می‌باشد. به موجب ماده 428 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، اگر پس از اجرای قصاص نفس، قاتل زنده بماند، حق قصاص برای اولیاء دم محفوظ است. اولیاء دم نیز همان ورثه مقتول به جز زوج یا زوجه می‌باشند.

اگر اولیاء دم، قاتل را به گونه‌ای که جایز نیست، قصاص کرده باشند در صورتی که قاتل آسیب ببیند قاتل حق قصاص عضو ولی دم را خواهد داشت و حق قصاص نفس نیز برای ولی دم باقی است لکن قبل از اجرای قصاص قاتل، او باید حق خود را در خصوص قصاص عضو استیفاء نموده یا گذشت نماید. لکن اگر اولیاء دم نخواهند دوباره قصاص نفس را اجراء کنند، قاتل حق قصاص عضو را ندارد. اگر قاتل برای فرار از اجرای قصاص حاضر به گذشت یا استیفای حقوق خود نگردد با شکایت اولیاء دم از این امر، دادگاه مدت مناسبی را مشخص و به قاتل اعلام می‌کند تا ظرف مهلت مقرر به گذشت یا مطالبه قصاص عضو اقدام کند. در صورتی که قاتل اقدام مقتضی را به عمل نیاورد حکم قصاص نفس با تقاضای اولیاء دم در مورد او اجرا می‌گردد و حق قصاص عضو نیز برای ورثه مشارالیه، محفوظ است.

*حمید رضا سنگانیان

وکیل پایه یک دادگستری مرکز و مشاور حقوقی

سؤالات حقوقی خود را می‌توانید به رایانامه infoshoma- weekly. ir یا شماره پیامک 20001342 ارسال فرمایید.