بارزترین خصوصیت و شیوه آن امام رضا(ع)را در انجام مناظرات عمیق و قوی و موفق ایشان میتوان دید، کاری که امروزه در بین نیروهای حزبی رایج،ولی کم است و عناصر سیاسیای که در مناظرات شرکت و در حضور داوری مردم و اقشار گوناگون به واکاوی موضوعات سیاسی و اجتماعی بپردازند زیاد نیستند.

حمیدرضا ترقی - همزمانی مجمع عمومی دهم حزب موتلفه اسلامی با ولادت با سعادت حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) ایجاب میکند که برای الهامگیری از فرهنگ و هدایتهای آن امام همام در جهت شناخت رفتار مطلوب حزبی تلاشی ولو در حد بضاعت محدود صورت گیرد. البته سیره سیاسی امام رضا(ع) سرشار از درسها و آموزههای ارزشمند برای نیروهای سیاسی – اسلامی جامعه است و بارزترین خصوصیت و شیوه آن امام عزیز را در انجام مناظرات عمیق و قوی و موفق ایشان میتوان دید، کاری که امروزه در بین نیروهای حزبی رایج،ولی کم است و عناصر سیاسیای که در مناظرات شرکت و در حضور داوری مردم و اقشار گوناگون به واکاوی موضوعات سیاسی و اجتماعی بپردازند زیاد نیستند.
که انشاءالله باید احزاب در تقویت و استقبال این نوع مناظرات قانونمند و به تعبیر دیگر گسترش کرسیهای آزاداندیشی تلاش وافری بنمایند.
رفتار حزبی در جامعه اقتضائاتی دارد که با رفتارهای آزاد و غیرحزبی متفاوت است.چون رفتار حزب مبتنی بر شئونات و صبغه سیاسی و فکری صورت میگیرد و نمیتوان آن را بی حساب و کتاب تلقی کرد.
از مجموع سخنان و احادیث منقول از امام هشتم(ع) میتوان استنباط کرد که آن امام بزرگ در خصوص رفتارهای جمعی و گروهی مبتنی بر هدف و آرمان اسلامی هدایتهایی داشتهاند که قابل توجه و بهرهگیری است لذا ذیلاً بدان اشاره میشود.
1- نفی چپ روی و راست روی
امام رضا(ع) به ابراهیم بن ابی محمود فرمودند: ای ابراهیم هر گاه دیدی مردم جناح چپ و یا جناح راست را انتخاب الیمین و الشمال مذله والطریق الوسطی هی الجاده، چپ و راست راه درستی نیست و مذلت است ولی راه وسط که همان راه ولایت است صراط مستقیم است، امام هشتم(ع) با بیان فوق راه اصلی تحزب را صراط ولایت دانسته و چپ و راستروی را مسیر درستی برای پیمودن نمیدانند.
2- برادریابی هدفدار
امام رضا(ع) هر کس در راه رضای خدا و زنده ساختن ولایت ما، دوستی برای خود پیدا کند همانا این کارش به منزله این است که قصری در بهشت برای خود تهیه کرده است. امالی شیخ مفید، ص36
یارگیری و برادریابی حزبی برای احیاء امر امامت یعنی تشکیل حکومت ولایی ارزشمندترین کار در نزد امام رضا(ع) است، و لذا عضوگیری حزبی باید با این هدف انجام و گسترش یابد.
3- کیفیت ارتباطات حزبی
امام رضا(ع) تزاوروا، تحابوا و تصافحوا و لاتحاشموا
به دیدار یکدیگر بروید، به هم محبت نمایید، دست دوستی به یکدیگر بدهید و همدیگر را به رنج و زحمت نیاندازید. این نوع ارتباط که نوعاً درحوزههای حزبی و جلسات تشکیلاتی رخ میدهد انسجام داخلی و ارتباط بین اعضاء را برای رسیدن به هدف مشترک تقویت میکند.
4- محتوای جلسات حزبی
امام رضا(ع) من جلس مجلساً یحیی فیه امرنا... الاخذون بقرن
در محافل و مجالس خود علوم و فضایل اهل بیت را بگویید و گفتار ولایت را سرلوحه زندگی و عمل و گفتار خود قرار دهید. محتوای جلسات حزبی بجای غیبت و تهمت باید ذکر علوم و فضائل اهل بیت و اندیشه بر گفتار ولایت و امامت برای تشخیص راه و وظیفه باشد.
5- ولایتمداری حزبی
امام رضا(ع) شیعتنا المسلمون لامرنا، شیعیان ما تسلیم امر و نهی ما هستند،ولایقتدی الا باهل الولایه، ولایت پذیری یک عنصر حزبی در این است که امر و نهی ولی و امامت جامعه را پذیرفته و خلاف آن عمل نکند. حضرت تأکید دارند که جز به اهل ولایت به کسی اقتدا نکنید و از اهل ولایت پیروی کنید.
6- دشمن شناسی
امام رضا(ع) یکی از مشخصههای هوشمندی و عقلانیت انسان مومن را «مداهنه الاعداء» میدانند، یعنی زیرک بودن و حرکات دشمن را زیر نظر داشتن، یک عنصر حزبی و سیاسی باید تحرکات دشمن را رصد کرده و دقیقاً آن را تجزیه و تحلیل کند و روشهای او را در مقابله و جنگ سیاسی بشناسد.
7- سر نگهداری
امام رضا(ع) من الله فکتمان السر؛ مؤمن به حقیقت ایمان نمیرسد مگر اینکه اسرار افراد را مثل خداوند کتمان کرده و بپوشاند.
اطلاع عناصر حزبی از اسرار افراد و اشخاص بویژه نخبگان جامعه بش ازعوام مردم است و این نباید موجب شود که با افشاء اسرار اهل ایمان به حیثیت آنها در جامعه آسیبی برسد مگر اینکه متهم و خلافکار باشند.
8- مطالبه از نظام
امام رضا(ع) انما مراد من الامام قسطه و عدله اذ قال صدق و اذا حکم عدل و اذا وعدانجز، (الدره الباهره، ص37)
همانا از امام و پیشوای جامعه مساوات و عدالت و صدق در گفتار و عدالت در قضاوت و عمل به وعدههایش را بخواهید.
این مطالبات که خوشبختانه در حال حاضر رهبری خود مروج و مبلغ و احیاء کننده آن هستند مطالبات شخصی است که باید حزبیها از همه مسئولان بالای نظام داشته باشن.
امید است با الهام از این فرهنگ رضوی مجمع عمومی دهم حزب موتلفه اسلامی جهش جدیدی را در مسیر تحول حزبی به سوی یک حزب ولایت پسند آغاز نماید. انشاءالله
که انشاءالله باید احزاب در تقویت و استقبال این نوع مناظرات قانونمند و به تعبیر دیگر گسترش کرسیهای آزاداندیشی تلاش وافری بنمایند.
رفتار حزبی در جامعه اقتضائاتی دارد که با رفتارهای آزاد و غیرحزبی متفاوت است.چون رفتار حزب مبتنی بر شئونات و صبغه سیاسی و فکری صورت میگیرد و نمیتوان آن را بی حساب و کتاب تلقی کرد.
از مجموع سخنان و احادیث منقول از امام هشتم(ع) میتوان استنباط کرد که آن امام بزرگ در خصوص رفتارهای جمعی و گروهی مبتنی بر هدف و آرمان اسلامی هدایتهایی داشتهاند که قابل توجه و بهرهگیری است لذا ذیلاً بدان اشاره میشود.
1- نفی چپ روی و راست روی
امام رضا(ع) به ابراهیم بن ابی محمود فرمودند: ای ابراهیم هر گاه دیدی مردم جناح چپ و یا جناح راست را انتخاب الیمین و الشمال مذله والطریق الوسطی هی الجاده، چپ و راست راه درستی نیست و مذلت است ولی راه وسط که همان راه ولایت است صراط مستقیم است، امام هشتم(ع) با بیان فوق راه اصلی تحزب را صراط ولایت دانسته و چپ و راستروی را مسیر درستی برای پیمودن نمیدانند.
2- برادریابی هدفدار
امام رضا(ع) هر کس در راه رضای خدا و زنده ساختن ولایت ما، دوستی برای خود پیدا کند همانا این کارش به منزله این است که قصری در بهشت برای خود تهیه کرده است. امالی شیخ مفید، ص36
یارگیری و برادریابی حزبی برای احیاء امر امامت یعنی تشکیل حکومت ولایی ارزشمندترین کار در نزد امام رضا(ع) است، و لذا عضوگیری حزبی باید با این هدف انجام و گسترش یابد.
3- کیفیت ارتباطات حزبی
امام رضا(ع) تزاوروا، تحابوا و تصافحوا و لاتحاشموا
به دیدار یکدیگر بروید، به هم محبت نمایید، دست دوستی به یکدیگر بدهید و همدیگر را به رنج و زحمت نیاندازید. این نوع ارتباط که نوعاً درحوزههای حزبی و جلسات تشکیلاتی رخ میدهد انسجام داخلی و ارتباط بین اعضاء را برای رسیدن به هدف مشترک تقویت میکند.
4- محتوای جلسات حزبی
امام رضا(ع) من جلس مجلساً یحیی فیه امرنا... الاخذون بقرن
در محافل و مجالس خود علوم و فضایل اهل بیت را بگویید و گفتار ولایت را سرلوحه زندگی و عمل و گفتار خود قرار دهید. محتوای جلسات حزبی بجای غیبت و تهمت باید ذکر علوم و فضائل اهل بیت و اندیشه بر گفتار ولایت و امامت برای تشخیص راه و وظیفه باشد.
5- ولایتمداری حزبی
امام رضا(ع) شیعتنا المسلمون لامرنا، شیعیان ما تسلیم امر و نهی ما هستند،ولایقتدی الا باهل الولایه، ولایت پذیری یک عنصر حزبی در این است که امر و نهی ولی و امامت جامعه را پذیرفته و خلاف آن عمل نکند. حضرت تأکید دارند که جز به اهل ولایت به کسی اقتدا نکنید و از اهل ولایت پیروی کنید.
6- دشمن شناسی
امام رضا(ع) یکی از مشخصههای هوشمندی و عقلانیت انسان مومن را «مداهنه الاعداء» میدانند، یعنی زیرک بودن و حرکات دشمن را زیر نظر داشتن، یک عنصر حزبی و سیاسی باید تحرکات دشمن را رصد کرده و دقیقاً آن را تجزیه و تحلیل کند و روشهای او را در مقابله و جنگ سیاسی بشناسد.
7- سر نگهداری
امام رضا(ع) من الله فکتمان السر؛ مؤمن به حقیقت ایمان نمیرسد مگر اینکه اسرار افراد را مثل خداوند کتمان کرده و بپوشاند.
اطلاع عناصر حزبی از اسرار افراد و اشخاص بویژه نخبگان جامعه بش ازعوام مردم است و این نباید موجب شود که با افشاء اسرار اهل ایمان به حیثیت آنها در جامعه آسیبی برسد مگر اینکه متهم و خلافکار باشند.
8- مطالبه از نظام
امام رضا(ع) انما مراد من الامام قسطه و عدله اذ قال صدق و اذا حکم عدل و اذا وعدانجز، (الدره الباهره، ص37)
همانا از امام و پیشوای جامعه مساوات و عدالت و صدق در گفتار و عدالت در قضاوت و عمل به وعدههایش را بخواهید.
این مطالبات که خوشبختانه در حال حاضر رهبری خود مروج و مبلغ و احیاء کننده آن هستند مطالبات شخصی است که باید حزبیها از همه مسئولان بالای نظام داشته باشن.
امید است با الهام از این فرهنگ رضوی مجمع عمومی دهم حزب موتلفه اسلامی جهش جدیدی را در مسیر تحول حزبی به سوی یک حزب ولایت پسند آغاز نماید. انشاءالله