اندیشه

جهاد تبیین، وظیفه ویژه منتظران در دوران کنونی

در دوران کنونی جهاد فرهنگی که مقام معظم رهبری با عنوان "جهاد تبیین" بارها در سال جاری و در دیدار با اقشار مختلف بر آن تاکید داشتند موثرترین و مهمترین شیوه و مصداق جهاد خواهد بود. در روزگاری که دشمن با تمام توان نه در حوزه تسلیحاتی، و با بهره گیری از ابزار رسانه در جهت تخریب پایه های دین و بیداری دینی در جامعه بشری گام بر می‌دارد هیچ روشی جز تلاش همه جانبه در مسیر روشنگری و تبیین مثمر ثمر نخواهد بود.
حجت الاسلام علی تبریزی-در آیات فراوانی از قرآن کریم به مساله ظهور اشاره شده اما یکی از آیات بسیار مهمی که در آن به چهار وظیفه عمده شیعیان اشاره میکند آیه 54 از سوره مبارکه مائده است. از طرفی مطابق روایات صریح، مقصود از شیعیان در این آیه، منتظران موعود و مؤمنان منتظر هستند.

در آیه 54 سوره «مائده» مى خوانیم:

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللهُ بِقَوْم یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّه عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّه عَلَى الْکَافِرِینَ یُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللهِ وَ لاَیَخَافُونَ لَوْمَهَ لاَئِم ذَلِکَ فَضْلُ اللهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ وَ اللهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ. »

(اى کسانى که ایمان آورده اید! هر کس از شما، از آیین خود بازگردد [به خدا زیانى نمى رساند] خداوند گروهى را مى آورد که آنها را دوست دارد و آنان [نیز] او را دوست دارند؛ در برابر مؤمنان، متواضع و در برابر کافران، سرسخت و نیرومندند؛ در راه خدا جهاد مى کنند و از سرزنش هیچ ملامتگرى هراسى ندارند. این، فضل خداست که آن را به هر کس بخواهد [و شایسته ببیند] مى دهد و فضل و احسان خداوند، گسترده و [او به همه چیز] داناست).

خداوند به گروهى از اهل ایمان که داراى چند ویژگى هستند، مأموریت دفاع از آیین مقدس را سپرده است؛ کسانى که هم خدا را دوست دارند و هم خدا آنها را دوست مى دارد، کسانى که در برابر مؤمنان متواضع و خاضع اند و در برابر دشمنان اسلام و کافران سرسخت و شجاع، کسانى که پیوسته در راه خدا پیکار و جهاد مى کنند و هرگز از ملامتِ ملامت کنندگان، ترس و واهمه اى به خود راه نمى دهند.

قوم منتظر و محبوب

امام صادق (ع) فرمود: «این امر برای صاحبش محفوظ است، پس هرگز به چپ و راست منحرف نشوید، این امر، به خدا قسم، واضح است. به خدا قسم، اگر اهل آسمان و زمین جمع شوند تا این امر را که خداوند جایگاهش را تعیین کرده از جایگاهش تغییر دهند، نمی توانند این کار را بکنند، هرچند همه مردم به این امر کافر شوند به طوری که یک نفر هم باقی نماند، خداوند برای این امر، گروهی را میآورد که از او باشند. سپس فرمود: «آیا کلام خداوند را شنیدهاید که فرمود: "یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ مَن یَرْتَدَّ مِنکُمْ عن دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی الله بِقَوْمٍ..." تا اینکه آیه را به پایان برد و در آیهای دیگر فرمود: اگر این قوم بدان ایمان نیاورند قوم دیگری را بر آن گماردهایم که انکارش نمیکنند. (انعام/۸۹)». سپس فرمود:" اهل این آیه، همان اهل آن آیه هستند."» (بحار، ج۲۷، ص۴۹/ العیاشی، ج۱، ص۳۲۶) همچنین در روایات آمده که پیامبر اکرم(ص) در خصوص قوم مورد اشاره در آیه بر شانه سلمان زدند و فرمودند مقصود قوم سلمان هستند.

مطابق این روایات و برخی دیگر از روایات که ارتباط مفهومی بین آیه فوق و مساله ظهور را بیان میکنند خصوصیات ذکر شده در آیه فوق را میتوان جزو وظایف منتظران در عصر ظهور نیز نامید.

جهاد تبیین، وظیفه ویژه منتظران در دوران کنونی

چهار خصلت مهم و کلیدی در آیه بیان شده است: تواضع در برابر مؤمنان، ایستادگی و استقامت مقابل کفار، جهاد در راه خدا و مقاوم در مواجهه با هجمه ها و تخریب ها.

در این مجال قصد پرداختن دو خصلت اخیر را داریم. اینکه مقصود از جهاد تنها مبارزه مسلحانه باشد نه از معنای ظاهری واژه جهاد چنین برداشتی میشود و نه از مفهوم دینی آن. جِهاد (با کسر جیم) به معنای کوشیدن همراه با فداکاری در راه خدا با جان، مال و دیگر داشتههای انسانی است. لذا مبارزه مسلحانه یکی از مصادیق جهاد است و چه بسا آخرین روش مقابله به شمار رود.

در دوران کنونی اما جهاد فرهنگی که مقام معظم رهبری با عنوان "جهاد تبیین" بارها در سال جاری و در دیدار با اقشار مختلف بر آن تاکید داشتند موثرترین و مهمترین شیوه و مصداق جهاد خواهد بود. در روزگاری که دشمن با تمام توان نه در حوزه تسلیحاتی، و با بهره گیری از ابزار رسانه در جهت تخریب پایه های دین و بیداری دینی در جامعه بشری گام بر میدارد هیچ روشی جز تلاش همه جانبه در مسیر روشنگری و تبیین مثمر ثمر نخواهد بود.

جهادگر عرصه تبیین آماده هجمه ها و ملامت ها باشد!

از دیگر سو اگر در جهاد مسلحانه شهادت و جانبازی وجود دارد، در جهاد تبیین ملامت ها و سرزنش ها و زخم زبان ها از سوی دوستان و تخریب و هجمه و ایجاد شبهات دروغین در جهت انحراف افکار عمومی از سوی بیگانگان را به همراه خواهد داشت. لذا به نظر نگارنده چهارمین خصلت شیعیان که در آیه فوق بیان شده بیش از هر زمانی در عصر حاضر مصداق دارد و بیشترین تخریب و شبهه افکنی به لطف انواع فضاهای مجازی در همین زمان صورت میگیرد! تاسف آور اینکه از دشمن توقعی جز دشمنی نمیرود اما از دوستان باید پرسید که چرا گاهی با سخنان و قلمها و پست های مجازی شان آب در آسیاب دشمن میریزند!

https://www.shoma-weekly.ir/S7TW8l