پزشکان به زنان توصیه میکنند برای اینکه همگان زندگی سالم در جامعه سالم را داشته باشند باید تحرک و تغذیه مناسب را جزو برنامههای روزانه خود قرار دهند و برنامه ریزی داشته باشند تا همگان از آثار مطلوب سلامت برخوردار و بهرهمند شوند.

اعظم نصیری - در دنیای مبتنی بر تولید انبوه و مصرف مدار امروز، اماکن پرتردد نظیر مترو نیز میتوانند به منظور محلی برای عرضه کالاها مورد استفاده قرار گیرند از این رو فزونی تولید و تقاضا به مصرف انبوه میانجامد و مصرف انبوه به گسترش مکانهای عرضه کالاها منجر میگردد. تاکنون به فعالیت فروشندگی زنان در واگنهای زنانه متروی تهران بسیار پرداخته شده است اما آنچه که در تمام این نوشته ها مهم است این است که از خلال حضور در مترو و فعالیت در آن، برای دستهای از زنان فروشنده، زندگی روزمره شکل میگیرد و از این مجرا برای آنها هویت تازهای رقم میخورد. زندگی روزمره مبتنی بر انجام امور تکرار شونده؛ بدین معنا که زنان فروشنده هر روز از صبح تا شب و ایستگاه به ایستگاه به فروشندگی و عرضه کالاهایشان میپردازند و روز دیگر مجددا این کار را از سر میگیرند و از خلال برخورداری از این زندگی روزمره، هویت جدید زن فروشنده بودن نیز برای شان به وجود میآید .
آنچه که مسلم است مصرفی شدن جامعه و فراوانی کالاها و محصولات مصرفی، برای مترو کارکردهای جدیدی ایجاد نموده است. از این رو، مترو به مثابه مکانی برای توزیع کالا ، شکلگیری زندگی روزمره و همچنین مکان هویتیابی برای دستهای از زنان، تلقی میشود. از سوی دیگر، جذابیت امر خرید برای بسیاری از زنان مسافر، عامل مهمی در تکوین و تثبیت حضور زنان فروشنده در مترو با وجود محدودیتها و موانع موجود است و این جذابیت سبب تغییر در الگوی سبک زندگی ایرانی اسلامی شده است زیرا بعضاً برخی از این فروشندگان نه به بهانه دغدغه نان بلکه با بهانههایی دیگر اقدام به فروشندگی میکنند و علاوه بر این کالاهای مورد فروش در واگنهای زنانه که عموماً کالاهای غیرضروری هستند تنها عامل مصرف زدگی میشوند و در حقیقت تغییر در سبک زندگی در واگنهای زنانه مترو به صورت خاموش صورت میگیرد.
*الهام آذر- کارشناس جامعه شناسی
محور سلامت خانواده
با توجه به اینکه نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل میدهند و تأمین سلامت زنان علاوه بر تأمین سلامت نیمی از جامعه سبب حفظ و ارتقای سلامت خانواده و در نهایت سلامت کل جامعه میشود؛ بنابراین سلامت زنان مطمئنترین راه برای رسیدن به زندگی بهتر برای همگان است و ظرفیتسازی و توانمندسازی آنان جهت مشارکت در برنامههای بهداشتی پیش نیاز اصلی برای ارتقای بهداشت و نیل به اهداف سلامت جامعه است. آگاهی روزافزون در مباحث سلامت زنان باعث افزایش تلاش بیشتر برای بهداشت همگانی، ارتقای سلامت و پیشگیری از بیماری در اقشار مختلف زنان شده است. این نکته قابل توجه است که ویژگیهای جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جوامع در حال توسعه و وضعیت زنان در این جوامع مختلف متفاوت است و خواه ناخواه پیامدهای متفاوتی بر ابعاد مختلف بهداشت و سلامت آنان دارد. داشتن مسئولیت و نقشهای مختلف و متعدد زنان، سلامت آنان را تهدید میکند. در بسیاری از جوامع زنان بار مضاعفی را تحمل میکنند و از آنها انتظار میرود که هم مسئول کارهای خانه باشند و هم به نیازهای همسر و فرزندانشان و گاهی خویشاوندان دیگر رسیدگی کرده و هم اینکه در بیرون خانه برای کسب درآمد کار کنند. در بیشتر خانوادهها، زنان نخستین کسانی هستند که صبح زود از خواب برمیخیزند و آخرین کسانی هستند که شب به بستر میروند. چنین زنانی چگونه میتوانند به نیازهای بهداشتی خود بیاندیشند. بنابراین با توجه به محوری بودن نقش آنها در تحکیم خانواده و نقش پررنگ آنها در اجتماع لازم است برای تأمین بهداشت و سلامت شان بیشتر تلاش کرد تا از این راه سلامتی را به کل جامعه تعمیم داد.
طبق سرشماریای که در سال 1385 صورت گرفت؛ زنان حدود ۴۸ درصد از جمعیت کشور را به خود اختصاص دادهاند و این جمعیت رو به فزونی است. بنابراین همه گروههای زنان از دختران تا زنان میانسال و سالمند به حمایت جدی برای ارتقای همهجانبه کیفیت زندگی و سلامت نیازمند هستند.
زنان در سالهای پس از انقلاب در سطوح مختلف تخصصی و بهداشتی حضور چشمگیری داشتند و این موضوع در سطح جامعه قابل تأمل است علاوه بر آن، زنان تضمین کننده سلامت خانواده هستند و با مدیریت و برنامهریزی خود سلامت خانواده را از دوران کودکی تا ارائه خدمات به سالمندان برعهده دارند. گذشته از آن، زنان به عنوان مادر در خانواده، محور سلامت خانواده هستند و مرگ ومیر، ناتوانی و رفتارهای آنها، تمام زوایای سلامت خانواده را تحت تأثیر قرار میدهد به عنوان نمونه تأثیر بیماریهای خاص مثل دیابت و فشار خون، استعمال دخانیات همچنین سوءتغذیه و... بر جنین تأثیرگذار است و سلامت جنین را به خطر میاندازد. از سوی دیگر نقش مادران در شبکه یادگیری اجتماعی، آثار رفتارهای زنان و مادران بر جنبههای مختلف سلامت و بیماری و تأثیر آن در فرهنگ رفتاری همه اعضای خانواده بر هیچ کس پوشیده نیست. همچنین بررسیها نشان داده است که نرخ مرگ و میر کودکانی که مادرشان را از دست دادهاند، افزایش قابل توجهی داشته است. بنابراین مرگ مادر نه فقط به دلایل مرتبط با بارداری و زایمان بلکه به دلایل دیگر نیز به همان اندازه برای خانواده فاجعه آمیز است و در تمامی ابعاد، دردناک و جبران ناپذیر است. براساس بررسیهای صورت گرفته بیماریهای قلبی عروقی و بیماریهای عروقی مغز و همه عوامل خطرساز و زمینه ای که به آنها منجر میشوند از اولویت ویژهای در سلامت زنان برخوردارند. همچنین سرطان ها از علل اصلی مرگ و میر زنان هستند. از دیگر اولویتهای بیماری میتوان به بیماریهای اعصاب و روان به خصوص افسردگی، بیماریهای عضلانی اسکلتی به ویژه کمردرد و آرتروز، کمخونی اشاره کرد. بدون شک از مهمترین علل پیشگیری از بیماریها، داشتن یک زندگی سالم و مطلوب است و لازمه آن داشتن فعالیت جسمانی و تغذیه سالم و صحیح است که متأسفانه در زنان ایرانی کمتر به چشم میخورد و آمار چاقی و نداشتن برنامه ورزش و تحرک جسمانی در زنان ایرانی بسیار بالاست.
پزشکان به زنان توصیه میکنند برای اینکه همگان زندگی سالم در جامعه سالم را داشته باشند باید تحرک و تغذیه مناسب را جزو برنامههای روزانه خود قرار دهند و برنامه ریزی داشته باشند تا همگان از آثار مطلوب سلامت برخوردار و بهرهمند شوند. بنابراین اتخاذ شیوه سالم زندگی برای زنان ایرانی یک امر مهم در تأمین، حفظ و ارتقای سلامت آنها است. البته نباید و نمیتوان از آثار و عواقب آسیبهای اجتماعی زنان و سلامت اجتماعی آنان چشم پوشی کرد. بنابراین باید همه با همیاری و همکاری هم ریشههای خشونت، مزاحمت، بحرانهای ازدواج و طلاق، فرار از خانه، بزههای اجتماعی و... را از زندگی اجتماعی زنان بخشکانیم تا تمام مردم و جامعه از منافع و دستاوردهای آن سود جویند.
کارشناس ارشد مطالعات زنان
آنچه که مسلم است مصرفی شدن جامعه و فراوانی کالاها و محصولات مصرفی، برای مترو کارکردهای جدیدی ایجاد نموده است. از این رو، مترو به مثابه مکانی برای توزیع کالا ، شکلگیری زندگی روزمره و همچنین مکان هویتیابی برای دستهای از زنان، تلقی میشود. از سوی دیگر، جذابیت امر خرید برای بسیاری از زنان مسافر، عامل مهمی در تکوین و تثبیت حضور زنان فروشنده در مترو با وجود محدودیتها و موانع موجود است و این جذابیت سبب تغییر در الگوی سبک زندگی ایرانی اسلامی شده است زیرا بعضاً برخی از این فروشندگان نه به بهانه دغدغه نان بلکه با بهانههایی دیگر اقدام به فروشندگی میکنند و علاوه بر این کالاهای مورد فروش در واگنهای زنانه که عموماً کالاهای غیرضروری هستند تنها عامل مصرف زدگی میشوند و در حقیقت تغییر در سبک زندگی در واگنهای زنانه مترو به صورت خاموش صورت میگیرد.
*الهام آذر- کارشناس جامعه شناسی
محور سلامت خانواده
با توجه به اینکه نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل میدهند و تأمین سلامت زنان علاوه بر تأمین سلامت نیمی از جامعه سبب حفظ و ارتقای سلامت خانواده و در نهایت سلامت کل جامعه میشود؛ بنابراین سلامت زنان مطمئنترین راه برای رسیدن به زندگی بهتر برای همگان است و ظرفیتسازی و توانمندسازی آنان جهت مشارکت در برنامههای بهداشتی پیش نیاز اصلی برای ارتقای بهداشت و نیل به اهداف سلامت جامعه است. آگاهی روزافزون در مباحث سلامت زنان باعث افزایش تلاش بیشتر برای بهداشت همگانی، ارتقای سلامت و پیشگیری از بیماری در اقشار مختلف زنان شده است. این نکته قابل توجه است که ویژگیهای جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جوامع در حال توسعه و وضعیت زنان در این جوامع مختلف متفاوت است و خواه ناخواه پیامدهای متفاوتی بر ابعاد مختلف بهداشت و سلامت آنان دارد. داشتن مسئولیت و نقشهای مختلف و متعدد زنان، سلامت آنان را تهدید میکند. در بسیاری از جوامع زنان بار مضاعفی را تحمل میکنند و از آنها انتظار میرود که هم مسئول کارهای خانه باشند و هم به نیازهای همسر و فرزندانشان و گاهی خویشاوندان دیگر رسیدگی کرده و هم اینکه در بیرون خانه برای کسب درآمد کار کنند. در بیشتر خانوادهها، زنان نخستین کسانی هستند که صبح زود از خواب برمیخیزند و آخرین کسانی هستند که شب به بستر میروند. چنین زنانی چگونه میتوانند به نیازهای بهداشتی خود بیاندیشند. بنابراین با توجه به محوری بودن نقش آنها در تحکیم خانواده و نقش پررنگ آنها در اجتماع لازم است برای تأمین بهداشت و سلامت شان بیشتر تلاش کرد تا از این راه سلامتی را به کل جامعه تعمیم داد.
طبق سرشماریای که در سال 1385 صورت گرفت؛ زنان حدود ۴۸ درصد از جمعیت کشور را به خود اختصاص دادهاند و این جمعیت رو به فزونی است. بنابراین همه گروههای زنان از دختران تا زنان میانسال و سالمند به حمایت جدی برای ارتقای همهجانبه کیفیت زندگی و سلامت نیازمند هستند.
زنان در سالهای پس از انقلاب در سطوح مختلف تخصصی و بهداشتی حضور چشمگیری داشتند و این موضوع در سطح جامعه قابل تأمل است علاوه بر آن، زنان تضمین کننده سلامت خانواده هستند و با مدیریت و برنامهریزی خود سلامت خانواده را از دوران کودکی تا ارائه خدمات به سالمندان برعهده دارند. گذشته از آن، زنان به عنوان مادر در خانواده، محور سلامت خانواده هستند و مرگ ومیر، ناتوانی و رفتارهای آنها، تمام زوایای سلامت خانواده را تحت تأثیر قرار میدهد به عنوان نمونه تأثیر بیماریهای خاص مثل دیابت و فشار خون، استعمال دخانیات همچنین سوءتغذیه و... بر جنین تأثیرگذار است و سلامت جنین را به خطر میاندازد. از سوی دیگر نقش مادران در شبکه یادگیری اجتماعی، آثار رفتارهای زنان و مادران بر جنبههای مختلف سلامت و بیماری و تأثیر آن در فرهنگ رفتاری همه اعضای خانواده بر هیچ کس پوشیده نیست. همچنین بررسیها نشان داده است که نرخ مرگ و میر کودکانی که مادرشان را از دست دادهاند، افزایش قابل توجهی داشته است. بنابراین مرگ مادر نه فقط به دلایل مرتبط با بارداری و زایمان بلکه به دلایل دیگر نیز به همان اندازه برای خانواده فاجعه آمیز است و در تمامی ابعاد، دردناک و جبران ناپذیر است. براساس بررسیهای صورت گرفته بیماریهای قلبی عروقی و بیماریهای عروقی مغز و همه عوامل خطرساز و زمینه ای که به آنها منجر میشوند از اولویت ویژهای در سلامت زنان برخوردارند. همچنین سرطان ها از علل اصلی مرگ و میر زنان هستند. از دیگر اولویتهای بیماری میتوان به بیماریهای اعصاب و روان به خصوص افسردگی، بیماریهای عضلانی اسکلتی به ویژه کمردرد و آرتروز، کمخونی اشاره کرد. بدون شک از مهمترین علل پیشگیری از بیماریها، داشتن یک زندگی سالم و مطلوب است و لازمه آن داشتن فعالیت جسمانی و تغذیه سالم و صحیح است که متأسفانه در زنان ایرانی کمتر به چشم میخورد و آمار چاقی و نداشتن برنامه ورزش و تحرک جسمانی در زنان ایرانی بسیار بالاست.
پزشکان به زنان توصیه میکنند برای اینکه همگان زندگی سالم در جامعه سالم را داشته باشند باید تحرک و تغذیه مناسب را جزو برنامههای روزانه خود قرار دهند و برنامه ریزی داشته باشند تا همگان از آثار مطلوب سلامت برخوردار و بهرهمند شوند. بنابراین اتخاذ شیوه سالم زندگی برای زنان ایرانی یک امر مهم در تأمین، حفظ و ارتقای سلامت آنها است. البته نباید و نمیتوان از آثار و عواقب آسیبهای اجتماعی زنان و سلامت اجتماعی آنان چشم پوشی کرد. بنابراین باید همه با همیاری و همکاری هم ریشههای خشونت، مزاحمت، بحرانهای ازدواج و طلاق، فرار از خانه، بزههای اجتماعی و... را از زندگی اجتماعی زنان بخشکانیم تا تمام مردم و جامعه از منافع و دستاوردهای آن سود جویند.
کارشناس ارشد مطالعات زنان