اما واقعیت غیر قابل انکاری که در انتخابات ایران نسبت به سایر کشورها وجود دارد این است که انتخابات در کشور ما به صورت صوری و با نمایش دموکراسی که نتیجه ی آن از قبل معین شده باشد صورت نمی گیرد . چرا که مردم و تمامی جهانیان که جزء به جزء انتخابات ایران را رصد می کنند به خوبی به این مهم دست یافته اند که یک به یک آراء مردم است که سرنوشت قدرت سیاسی در ایران را تعیین میکند، وقتی که زمان انتخابات در ایران فرا می رسد تمامی رسانه های ضد انقلاب و عوامل آنها در داخل کشور و همچنین اپوزیسیون بیشترین انتقادها را به انتخابات ما انجام می دهند این انتقادها شامل نحوه ی برگزاری انتخابات، تایید صلاحیت ها و... می شود آن ها تمامی نیروی خود را به کار می گیرند که در فصل انتخابات بر روی آراء مردم تاثیر بگذارند و همین تناقض عمل با گفته، نشان می دهد که انتخابات در ایران به صورت واقعی برگزار می شود و نه به صورت صوری و نمایشی.
مهمترین محورهای آسیب شناسی در انتخابات 1400 را میتوان در موارد زیر مورد بررسی قرار داد: نقش و عملکرد جریانهای سیاسی، رفتار کارگزاران سیاسی در هر دو جریان اصلی، قانون انتخابات، رسانه، رفتارهای منتهی به انتخابات و... اصلاح هر کدام از موارد فوق می تواند راهی برای تقویت و اصلاح سیستم انتخاباتی کشورمان باشد.