در سال 2005 به وضوح یک تعدادی پیش از اینکه هیچ علائمی از دخالت بشار اسد وجود داشته باشد، موضع گیری کرده و گفتند که ترور حریری کار اسد است. رسانه های همسو مانند العربیه، بی بی سی و ... هم با هماهنگی کامل فضای سنگینی ایجاد کردند تا یک برداشت حقوقی ایجاد شود اما سرانجام سال 2009 سعد حریری صراحتا اعلام کرد که کار بشار اسد نبوده است. همه اینها پرده از سناریویی برمی دارد که مشابه آن نیز امروز در صحنه بیروت دیده شد.
فاطمه صناعی- انفجار بیروت و کشته شدن وسام الحسن، رییس اطلاعات نیروهای امنیت داخلی لبنان سبب آشفتگی و اعتراضات و اعتشاشات در خیابان های بیروت شد، صحنه ای که تداعی لبنان سال 2005 پس از ترور رفیق حریری و متشنج شدن روابط با سوریه بود.
روز جمعه بر اثر انفجار مشکوک یک دستگاه خودروی بمبگذاری شده در میدان ساسین، منطقه مسیحی‌نشین الاشرفیه، دست کم هشت نفر کشته و ده‌ها نفر دیگر زخمی شدند، همچنین وسام الحسن رئیس بخش اطلاعات امنیت داخلی لبنان در این انفجار کشته شد. الحسن از جمله شخصیت‌هایی بود که نقش زیادی در کشف شبکه‌های جاسوسی رژیم صهیونیستی داشت.
یک شبکه لبنانی در گزارشی اعلام کرد: خودروی بمب گذاری شده در انفجار اشرفیه که به کشته شدن رئیس اطلاعات نیروهای امنیت ملی لبنان منجر شد، هوندا CRV و سرقتی بوده است. شبکه تلویزیونی المستقبل لبنان به نقل از منابع امنیتی اعلام کرد: تحقیقات در موضوع ترور "وسام الحسن" رئیس اطلاعات نیروهای امنیت ملی لبنان همچنان در مرحله جمع آوری اطلاعات قرار دارد. کارشناسان امنیتی توانسته اند از بررسی بخشهایی از خودروی بمبگذاری شده که غیر قابل ذوب در اثر وقوع انفجار بوده، به نوع خودور پی ببرند.
پس از انفجار مهیب لبنان گمانه زنی ها در خصوص اهداف پشت پرده این حادثه بالا گرفت. کشاندن ناآرامی ها از سوریه به لبنان و متشنج کردن صحنه لبنان با اهدافی خاص شبیه به اتفاقاتی که هفت سال پیش پس از ترور رفیق حریری روی داد می تواند از دلایل این حادثه باشد تا فشاری مضاعف از سوی افکار عمومی لبنان علیه سوریه و براندازی بشار اسد شکل بگیرد. این در حالی است که همانند هفت سال پیش که معترضان به حضور نیروهای سوری در خیابان های لبنان دست به اعتراض زدند، اکنون هم معترضان علیه سوریه به خیابان ها آمده اند.
همچنین ممکن است این حملات و انفجارها در ادامه سناریوی نبش قبر ماجرای ترور رفیق حریری برای خلع سلاح حزب الله تدارک دیده شده باشد. از سوی دیگر با توجه به اینکه حدود 10 روز از سقوط پهپاد حزب الله در سرزمین های اشغالی می گذرد، به نظر می رسد رژیم صهیونیستی نیز با توجه به ضربه مهیبی که خورده است، در پی حملات تلافی جویانه باشد.
علی رزق، کارشناس روس در این خصوص این طور تحلیل می کند؛ در شرایط کنونی ببینیم چه کسی از این مسئله سود می برد؛ آیا دولت سوریه از این انفجار سود می برد؟ آیا حزب الله از این انفجار سود می برد؟ سوریه با این کار خودزنی کرده و خودش مورد ضرر واقع می شود. در شرایط کنونی این رژیم صهیونیستی است که از این مسئله ذی نفع می شود. حزب الله چند روز پیش از این مسئله پهپاد خود را به سرزمین های اشغالی فرستاد اما اسراییل نمی خواهد مستقیما با حزب الله درگیر شود، بنابراین غیرمستقیم حمله می کند و قصدش این است که حزب الله را از محور مقاومت خارج کند.
اصرار 14 مارس برای استعفای دولت
در همین حال اشرف ریفی، مدیرکل امنیت داخلی لبنان در مصاحبه با تلویزیون المستقبل تصمیم برای دفن وسام حسن را پس از مشورت با خانواده وی و سعد حریری عنوان کرد. مفتی سنی لبنان هم سه روز عزای عمومی اعلام کرد. گفته می شود کسی که وسام حسن را کشته، زمانی تحقیقات درباره مرگ رفیق حریری را به عهده داشته است. از سوی دیگر معترضان و مردان مسلح به این انفجار در مناطق سنی نشین لبنان روز شنبه به خیابان ها ریخته و با بلندگو از ماشین ها اعلام می کردند که دولت باید استعفا دهد. گروه 14 مارس نیز خواستار استعفای دولت شده است.
از سوی دیگر «نجیب میقاتی»، نخست وزیر لبنان از ترور «وسام الحسن»، رئیس بخش اطلاعات امنیت لبنان ابراز تاسف کرد و افزود: دولت پرونده ترور وسام الحسن را به دستگاه قضایی این کشور ارجاع می دهد. جریان 14 مارس به طور رسمی نخست‌وزیر لبنان را مقصر اصلی ترور وسام الحسن دانسته و خواستار استعفای فوری او شده بود. آقای میقاتی اعلام کرد که قصد دارد از سمتش کناره گیری کند اما نخست وزیر لبنان در پی نشست اضطراری روز شنبه گفت که میشل سلیمان، رئیس جمهور از او خواسته که به خاطر حفظ منافع ملی کشور در سمت خود باقی بماند.
سایت اسراییلی دبکافایل هم نوشت که این انفجار بی ثباتی را از سوریه به لبنان و از لبنان به اسراییل می کشاند. این در حالی است که رامین مخلوف، مشاور بشار اسد در می 2011 اعلام کرده بود اگر در سوریه ثبات نباشد، در اسراییل هم هیچ ثباتی نیست.
اغتشاش در تشییع جنازه
در همین حال تعدادی از شرکت کنندگان مراسم تشییع وسام الحسن از مقامات امنیتی لبنان که روز جمعه در بیروت ترور شد، برای تصرف کاخ نخست وزیری و بیرون کردن نجیب میقاتی به سمت کاخ نخست وزیری حرکت کردند. در این میان درگیری شدیدی بین نیروهای امنیتی و طرفداران حزب المستقبل شکل گرفت. فواد سنیوره نخست وزیر اسبق لبنان مردم را برای حرکت به سمت کاخ نخست وزیر تحریک کرده بود. وسایل و سلاح های سرد در دست آشوب گران از برنامه ریزی قبلی آنان برای آشوب حکایت دارد. در پایان مراسم تشیع رییس دایره اطلاعات نیروهای امنیتی لبنان، برخی از طرفداران گروه 14مارسی لبنان با سردادن شعارهای علیه دولت میقاتی، خواستار استعفای وی شدند. طرفداران گروه 14مارسی لبنان سپس به سوی ساختمان نخست وزیری واقع درنزدیکی مسجد محمد الامین واقع در وسط بیروت یورش بردند و با نیروهای امنیتی مستقر در محیط ساختمان نخست وزیری درگیری شدند. فؤاد سنیوره رییس فراکسیون المستقبل در مراسم تشیع پیکر وسام الحسن رییس اداره اطلاعات نیروهای امنیتی لبنان با حمله شدید علیه دولت نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان گفت: این دولت مسئول جنایت ترور وسام الحسن است و به همین علت باید برکنار شود.
نیروهای امنیتی ابتداء سعی کردند با گاز اشک آور مانع از هجوم این عده به ساختمان نخست وزیر شوند ولی باشدت یافتن درگیری ها، نیروهای امنیتی مجبور به شلیگ گلوله شدند. طرفداران گروه 14مارسی لبنان دراین درگیری ها ضمن سردادن شعارهایی، خواستار استعفای دولت میقاتی شدند. در این درگیری ها برخی نیروهای وابسته به جریان 14 مارس با برافراشته کردن پرچم ارتش آزاد سوریه، به سوی نیروهای امنیتی مستقر در محیط ساختمان نخست وزیری سنگ پرتاب کردند و عده ای زخمی و مجروح شدند. این اقدام جریان 14 مارس و حزب المستقبل در حالی بود که جنازه الحسن هنوز دفن نشده بود.
آرامش برگشت
اما ارتش لبنان بلافاصله وارد عمل شد و کنترل اوضاع خیابان اطراف مقر نخست وزیری لبنان را در اختیار گرفت. سعد حریری و فواد سنیوره که با سخنانانشان هواداران خود را به اقدامات خشونت آمیز تحریک کرده بودند، پس از این حمله از آنها خواستند که به تجمع خود پایان بدهند و به منازل خود باز گردند اما گزارش‌های حاکی است برخی از نمایندگان جریان المستقبل طرفداران خود را که نزدیک مقر نخست وزیری تجمع کردند، به حمله مجدد تشویق می‌کنند.
تعداد زیادی خمپاره به منطقه جبل محسن طرابلس (منطقه علوی نشین و موافق نظام سوریه) اصابت کرده که تاکنون اخبار از زخمی شدن یک فرد حکایت دارد؛ در مناطق مختلف طرابلس هم خودروهای زیادی در حال گشت زنی بوده و سرنشین های آنها تیر هوایی شلیک می کنند. خبرنگار شبکه العالم همچنین با اشاره به استقرار شمار بسیاری از نیروهای ارتش اطراف منزل نخست وزیر در طرابلس، از بسته شدن جاده ارتباطی اصلی جنوب لبنان به بیروت خبر داد. با استقرار گسترده نیروهای ارتش اطراف ساختمان دولت، نیروهای امنیتی سرانجام توانستند آشوبگران را از اطراف این ساختمان متفرق کنند.
همچنین همزمان با آغاز مجدد درگیری ها از سوی عناصر مسلح جریان المستقبل فرماندهی ارتش لبنان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که امنیت خط قرمز ارتش است و با قاطعیت در برابر ناآرامی‌ها خواهد ایستاد. در منطقه "الشیاح" در جنوب بیروت نیز عناصر مسلح جریان المستقبل به سوی نیروهای ارتش تیراندازی کردند.
از سوی دیگر فرماندهی ارتش لبنان با صدور بیانیه ای ضمن ابراز همدردی با خانواده های شهدای لبنانی ترور شده و نیروهای امنیت داخلی لبنان تاکید کرد که از همان ابتدا بر آزادی مردم لبنان در ابراز ناراحتی تمایل داشته اما این ابراز ناراحتی باید بدون ضربه زدن به امنیت و ثبات داخلی انجام شود.
این بیانیه تاکید کرد که تحولاتی که در ساعت‌های اخیر صورت گرفته است، ثابت کرده که بدون شک کشور در مرحله سخت و سرنوشت سازی قرار دارد و میزان التهاب در برخی مناطق لبنان به حد بی سابقه‌ای افزایش یافته است. فرماندهی ارتش با تاکید بر اینکه امنیت در عمل و نه تنها در حرف خط قرمز ماست، تاکید کرد که هدف قرار دادن موسسات رسمی و تجاوز به مال و اموال عمومی و خصوصی نیز خط قرمز ارتش است.
مرکز فرماندهی ارتش لبنان از تمامی گروه‌های سیاسی خواست تا در موضع گیری های خود و تلاش برای بسیج کردن مردم هوشیار باشند، چرا که سرنوشت کشور در بوته آزمایش است، ارتش همچنین بر نقش خود در سرکوب اخلالگران امنیت کشور و حفظ آرامش داخلی لبنان تاکید کرد. بیانیه ارتش همچنین از تمامی شهروندان لبنان با طوایف مختلف خواست تا در این شرایط سخت نهایت درجه مسئولیت پذیری را داشته باشند و نگذارند اوضاع در دست افراد منفعل باقی بماند.
ورود اف. بی.آی به لبنان
اما سعد حریری در حالی که پلیس فدرال امریکا (اف بی‌آی) به پرونده ترور وسام الحسن ورود کرده است، تأکید کرده است تا سرنگون کردن دولت نجیب میقاتی از پای نخواهد نشست. سعد حریری نخست وزیر سابق لبنان و رئیس جریان المستقبل در تماس با هیلاری کلینتون وزیر خارجه امریکا، لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه و بان کی مون دبیر کل سازمان ملل از آنان خواسته است تلاش خود را برای ساقط کردن دولت نجیب میقاتی به کار گیرند. پس از این تماس‌ها که گفته می‌شود ناکام مانده است، سعد حریری در مقابل دوربین‌های تلویزیونی ظاهر شد و گفت: ما مجبور نیستیم مطابق برخی نصیحت‌ها عمل کنیم و مصلحت لبنان در سقوط دولت است. حریری تأکید کرد که مخالفان دولت تا سقوط حکومت میقاتی از پای نخواهند نشست. روزنامه الشرق الاوسط نیز به نقل از منابع نزدیک به حریری خبر داد که نیروهای معارض حضور در نشست‌های وزیران را تحریم و تصریح کرده‌اند: تا زمانی که دولت سقوط نکند در هیچ گفت و گو و بحثی شرکت نخواهیم کرد و بر این امر ثابت قدم خواهیم ماند. اما نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان بعد از پایان برنامه‌های خود در کاخ السرایا مقر نخست وزیری راهی مکه مکرمه شد تا مناسک حج را به جای بیاورد. میقاتی پیش از سفر به مکه مکرمه پرونده ترور وسام حسن را به شورای دادگستری لبنان واگذار کرد. نکته قابل توجه در مورد میقاتی این است که وی در طول دوره سه ساله نخست وزیری اش کار تجارت را همزمان انجام داده به طوری که طی سه سال 3 میلیارد دلار درآمد داشته است.
همچنین هیئتی از دفتر تحقیقات فدرال امریکا به بهانه تحقیق در این زمینه به بیروت می‌رود تا سریال دخالت‌های امریکا در امور لبنان ادامه یابد. اشرف ریفی، مدیرکل گروه‌های امنیت داخلی لبنان اظهار داشت هیئتی از دفتر تحقیقات فدرالی امریکا اف. بی. آی طی چند روز آینده وارد لبنان خواهد شد. هدف از سفر این هیئت امریکایی کمک به روند تحقیقات درباره ترور وسام الحسن رئیس سابق بخش اطلاعات و امنیت داخلی لبنان است. توافق درباره سفر این هیئت امریکایی پس از دیدار ریفی با مسئولان امنیتی سفارت واشنگتن در بیروت صورت گرفت و دادستان کل استیناف نیز با کمک امریکا به تحقیقات درباره ترور وسام الحسن موافقت کرده است.
رادیو صدای روسیه: اسرائیل در پشت‌پرده ترور است
رادیو دولتی صدای روسیه در گزارشی به نقل از منابع خبری رژیم صهیونیستی و لبنانی از دخالت اسرائیل در مرگ وسام حسن، رئیس دایره اطلاعات امنیت داخلی لبنان خبر داد. صدای روسیه خاطرنشان کرد: حسن و دایره اطلاعات امنیت داخلی لبنان نقش مهمی در کشف ۱۵ گروه جاسوسی اسرائیل در لبنان و دستگیری عوامل جاسوسی اسرائیلی بازی کرد.
عبدالله الخیر، تحلیلگر سیاسی لبنانی در این رابطه می گوید: چند معما پیرامون ترور الحسن وجود دارد که از آن جمله سفر اخیر وی به آلمان و فرانسه است. به رغم سفر حسن به خارج از کشور، در واحد مرزبانی لبنان در فرودگاه بیروت ورود وی به کشور قید نشده است، در حالی که محال است ژنرال امنیتی بدون اطلاع مرزبانی کشور را ترک کرده باشد. کارشناسان بر این عقیده‌اند که وسام الحسن در مرز ترکیه و سوریه کشته شده است و پس از مرگ وی تصمیم گرفته شد از جسدش برای اهداف سیاسی استفاده شود. حتی اگر این احتمال پذیرفته شود که حسن به طور مرموز به لبنان بازگشته است، چرا بقایای جسدش وجود ندارد و تنها ساعت و اسلحه کمری وی در محل انفجار بمب یافت شده است. نکته مبهم دیگر در مرگ حسن این است که چرا پس از مرگ وی شمار زیادی در حالی که پرچم‌های کردستان، فرانسه و تشکل ارتش آزاد سوریه را در دست داشتند در خیابان‌های بیروت تظاهرات کردند و این افراد چه ارتباطی با وی داشتند؟ با اطمینان می‌توان گفت حسن اطلاعات گسترده‌ای در باره تحولات کشورهای عربی و نیز بانیان بحران در سوریه در اختیار داشت و می‌دانست چه کسانی در پشت چهره‌هایی که در خاورمیانه فعالیت می‌کنند، قرار دارد.
محمدی: سناریوی نبش قبر رفیق حریری "خودزنی" بود
برای تحلیل دقیق تر موضوع به سراغ هادی محمدی، کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه و لبنان رفتیم. این کارشناس مسائل خاورمیانه ترور «وسام الحسن»را تکرار سناریوی حوادث سال ۲۰۰۵ و ترور رفیق حریری در لبنان خواند که بخشی از اولویت‌های رژیم صهیونیستی و اساس استراتژی آمریکا در منطقه به عنوان استراتژی هرج و مرج سازنده است.
آقای محمدی ترور وسام الحسن و انفجار مهیب بیروت چه پیامدهایی دارد؟
این ترور تکمیل زنجیره رویدادهای امنیتی است که هم در لبنان دارای سابقه بوده و هم در منطقه. نوع برخورد سیاسی با این رویداد از سوی برخی بازیگران داخلی لبنان، منطقه و فرامنطقه و تلاش برای متهم کردن طرف‌هایی مشخص، یادآور رویداد سال 2005 است که در آن رفیق حریری نخست وزیر وقت ترور شد. ترور الحسن تکرار سناریوی رفیق حریری در لبنان است که بخشی از اولویت‌های رژیم صهیونیستی و اساس استراتژی آمریکا در منطقه به عنوان استراتژی هرج و مرج سازنده است. آنها از طریق مشغول کردن کشورها به رویداد مهم منطقه‌ای مانند آنچه در سودان گذشت، تلاش می‌کنند تا پتانسیل ملی کشورها را فرسایش داده و رویکرد اصلی خود یعنی ایجاد سلطه و هژمونی با هزینه کمتر را پیش برند. ترور حسن از ظرفیت‌های کافی در سطح حریری برخوردار نیست، اما همه مشخصه‌های اتهام زنی و ماهیت کارکردی این ترور کاملا در چارچوب منافع رژیم صهیونیستی و آمریکا و مدیریت تحولات در لبنان و سوریه قرار دارد.
زمانی که پهپاد حزب‌الله شوک استراتژیک به رژیم صهیونیستی وارد کردند و برنامه‌های مانور مشترک با آمریکا را تحت الشعاع قرار می‌دهند، این اتفاق رخ داد تا سایه‌ای باشد بر موج روانی که پهپاد حزب‌الله ایجاد کرده است. یکی از کارکردهای پرواز پهپاد حزب‌الله بر فراز سرزمین‌های اشغالی این است که همه توجهات را بار دیگر به رژیم صهیونیستی و ضعف این رژیم جلب کرد. رژیم صهیونیستی و آمریکا برای خروج خود از بن‌بست‌های لبنان، سوریه و عراق فرار رو به جلو را با ترور الحسن سامان داده است.
طرف‌های وابسته به رژیم صهیونیستی، ارتجاع عرب و آمریکا علنا در سیاست‌های استکباری غرق شده و کارکرد وجودی آنها تنها در این راستا به پیش می‌رود. اگر چه ممکن است این افراد مدتی را به جنجال سیاسی در مورد این رویداد سپری کنند اما موضوع مهم این است که آنها مقبولیت خود را به عنوان مزدور رژیم صهیونیستی و آمریکا در لبنان از دست می‌دهند.
با توجه به اینکه به زمان انتخابات در نهادهای مختلف لبنان نزدیک می شویم، آیا اغتشاشات اخیر در لبنان به این مسئله ارتباط دارد؟
با توجه به اینکه انتخابات شهرداری پیش روی لبنان و اختلاف بر روی قانون انتخابات وجود دارد و همچنین بن بستی در مورد حکومت میقاتی در فضای لبنان شکل گرفته است، فضای امنیتی به سمتی برده شده که 14 مارس از آن برای بهره‌برداری و زمینه سازی برای جلب آراء مردم در انتخابات شهرداری‌ها و کسب ظرفیت سیاسی برای کنار زدن حکومت میقاتی دنبال کنند. آقای سعد حریری سعی می کند بیشترین رأی را بعد از ریزش شدید طرفدارانش در محیط داخلی به دست آورد واز مبنای قانون 1960 استفاده کند؛ در صورتی که گروه های دیگر تمایل آشکاری دارند که آن قانون باید به روزرسانی شود و از قانون نسبی در مناطق مختلف استفاده بشود.
این واقعه درست در زمانی اتفاق می‌افتد که «سمیر جعجع» تحت فشار و انزوای ارکان مارونی تحت عنوان کمیته حکمایی به ریاست کاردینال مارونی‌های لبنان قرار دارد و این ترور کمک می‌کند که خروج از بن بست شکل گرفته برای سمیر جعجع از یک سو و جریان 14 مارس از سوی دیگر محقق شود. باز هم عرض می کنم این رویداد تکرار یک سناریوی مضحک است که برای افکار عمومی لبنان آشکار شده است.
به نظر شما با توجه به اوضاع منطقه و منافع بازیگران منطقه ای در موضوع سوریه تاثیر این حادثه بر مسئله سوریه چیست؟
آن چیزی که در گذشته اتفاق افتاده و موجب شد حسام حسن را مورد اقدام تروریستی قرار گیرد که این ترور از طرف نیروهای ملی، مستقل و انقلابی در لبنان هم محکوم شده به جهت زمانی و به جهت نوع واکنش هایی که بر آن شکل گرفته قابل تحلیل و تفسیر است. به جهت زمانی این اتفاق زمانی رخ می دهد که شرایط داخلی سوریه از نگاه پروژه جنگ سازی حامیان تروریست ها به یک نقطه بن بست رسیده و باید در آنجا یک آتش بس و یک توقف درگیری شکل بگیرد و درواقع می توانیم بگوییم پروژه براندازی نظامی آقای بشار اسد به شکست رسیده است. از طرف دیگر این اتفاق زمانی می افتد که پهپاد حزب الله مهم ترین رکن استراتژی رژیم صهیونیستی را هدف قرار می دهد و قدرت این رژیم در تأمین امنیت و یا مقابله با تهدیدات را با سؤال جدی مواجه می کند. از سوی دیگر این حادثه در زمانی بود که پروژه افشا شده و رسوای ترور رفیق حریری بعد از فراز و نشیب های فراوان کارکرد خود را از دست داده و برای منفعل کردن جریان مقاومت منطقه یعنی حزب الله و دولت سوریه نیازمند یک حادثه آفرینی جدید است.
به جهت نوع رفتار، رفتار سیاسی و رسانه ای و خبرسازی این حادثه بسیار شباهت دارد به نوع رفتارها و خبرسازی هایی که در پرونده رفیق حریری شکل گرفت. در آن زمان هم عده مشخصی که شامل رفیق حریری و مجموعه وابسته به مرتجعین و رژیم صهیونیستی یعنی دانیل بلمار به شکل هماهنگ سوریه و بشار اسد را متهم به ترور کردند و بنگاه های مشخص خبررسانی در منطقه و فرامنطقه مثل الجزیره، العربیه و در واقع بلندگوهای ارتجاع منطقه ای هم یکصدا دولت سوریه و بشار اسد را متهم می کردند. در پرونده رفیق حریری کاملا برای افکار عمومی و منطقه ای مشخص شد که این یک اقدام و اولویت صهیونیستی و یک راهبرد براندازی آمریکا برعلیه دولت سوریه بوده وفیلم پرواز پهباد رژیم صهیونیستی هم بر فراز مسیرهایی که رفیق حریری در بیروت و از بیروت تا جنوب صیدا را که در حرکت بود، به نمایش گذاشته و این پرونده در واقع یک پرونده نخ نما شد. علیرغم اینکه برخی مسئولین دولت لبنان مثل دستگاه امنیت داخلی، یا رجال سیاسی مثل حریری و سمیر جعجع تلاش کردند که از این مسئله بهره های خودشان را در چارچوب سناریوی آمریکایی-صهیونیستی ببرند، ولی ناکام ماندند.
در این موقعیت یک اقدام خودزنی جدید برای تولید شرایط لازم برای مدیریت تحولات سیاسی و امنیتی هم در لبنان و هم در سوریه از سوی اینها احساس نیاز شده و با این خودزنی جدید تلاش می کنند پرونده های مرده را زنده کرده و از روش های سوخته و ناکارآمد مجددا بهره برداری کنند.
مجموعه مؤلفه هایی که گفته شد، نشان می دهد که ابزارهای اسرائیلی برای تغییر اولویت و توجه منطقه از رژیم صهیونیستی به یک محیط ثانویه و مجموعه جدید، نیازمند خودزنی جدیدی هستند؛ با اینکه آقای حسام الحسن خدمات فراوانی را برای اجرای سناریوی آمریکایی-اسرائیلی در پروژه رفیق حریری عهده دار بوده و در اقدامات فراقانونی حتی جریان های سلفی افراطی که در اردوگاه نهرالثالث و یا در باند میلیشیایی آقای رفیق حریری همراه بودند به استخدام دستگاه امنیتی وپلیس لبنان درآورد و این مخالف رویه هایی است که در خصوص استخدام های جدید به کار گرفته می شود. آنها قصد دارند نقطه ثبات جدید سوریه، از طریق استراتژی هرج و مرج که طی یک دهه گذشته در منطقه جاری و ساری بوده مجددا با التهاب در مرزهای سوریه همراه شود. آنها می خواهند با این التهاب جدید پتانسیل جدیدی را وارد سوریه کند و از زمان توقف درگیری ها در سوریه بیشترین بهره حاصل شود؛ تا اینکه تعداد بیشتری جریان های تروریستی از مرزهای لبنان عبور کرده و به داخل سوریه بروند و درگیری و جنگ را با یک انرژی جدیدی در سوریه آغاز کنند.
آیا این سناریو در بعد بین المللی با اقبال عمومی مواجه شد؟ کشورهای غربی چقدر با این سناریو همکاری کردند؟
مسئله مهم در اینجا تفکیک قائل شدن میان بازیگران محلی و منطقه ای و بین المللی است. در بعد منطقه ای آنچه عربستان و 14 مارس دنبال می کنند ساقط کردن بشار اسد است اما از این سناریو این نتیجه حاصل نمی شود. در اتفاق جدید برخلاف ترور رفیق حریری در سال 2005 رفتار رسانه ای، بسیج مردمی و اتهام زنی انجام شد، اما عاملان نتوانستند ظرفیت سازی کنند. در اتفاق قبلی مشخص بود که بازیگران بین المللی با هم هماهنگ عمل می کنند اما در این بازی معلوم شد بازیگران منطقه ای و محلی مثل عربستان هماهنگی لازم را انجام دادند تا یک موج علیه سوریه شکل بگیرد اما از طرف غربی هماهنگی دیده نشد. چرا که غربی ها معتقدند جابه جایی این پازل در شرایط فعلی در منطقه به منافع آنها کمکی نمی کند. اکنون غربی ها از موضع قبلی شان در مورد اسد هم عقب نشینی کرده اند و حتی برای دوره انتقالی بشار اسد را پذیرفته اند. اینجا همان نقطه تقابل منافع بازیگران منطقه ای و بین المللی است که سناریوی انفجار بیروت را ناکام گذاشته است.
گروه 14 مارس در صورتی می توانست از این سناریو برای خود فرصت سازی کند که هم ظرفیت داخلی و هم ظرفیت خارجی را به کار گیرد. اگرچه تلاش شد از طریق تحریک عواطف مردمی و بخشی از جامعه سنی لبنان یک پتانسیل ایجاد شد تا با تحریک بسیج عمومی یک رای سیاسی برای 14 مارس در انتخابات به ارمغان بیاورد اما ناهماهنگی در بعد بین المللی این سناریو را ناکام گذاشت.
در سال 2005 به وضوح یک تعدادی پیش از اینکه هیچ علائمی از دخالت بشار اسد وجود داشته باشد، موضع گیری کرده و گفتند که ترور حریری کار اسد است. رسانه های همسو مانند العربیه، بی بی سی و ... هم با هماهنگی کامل فضای سنگینی ایجاد کردند تا یک برداشت حقوقی ایجاد شود اما سرانجام سال 2009 سعد حریری صراحتا اعلام کرد که کار بشار اسد نبوده است. همه اینها پرده از سناریویی برمی دارد که مشابه آن نیز امروز در صحنه بیروت دیده شد.
امروز ژنرال ریفی به دنبال آن است تا با دعوت از اف.بی.آی از این مسئله به یک بامبول حقوقی درست کند و بشار اسد و حزب الله را مقصر جلوه دهند. اما نکته دیگری که باید در مورد لبنان متذکر شوم این است که در لبنان وقتی دو روز از یک واقعه می گذرد، آن واقعه سابقه محسوب می شود.
روز جمعه بر اثر انفجار مشکوک یک دستگاه خودروی بمبگذاری شده در میدان ساسین، منطقه مسیحی‌نشین الاشرفیه، دست کم هشت نفر کشته و ده‌ها نفر دیگر زخمی شدند، همچنین وسام الحسن رئیس بخش اطلاعات امنیت داخلی لبنان در این انفجار کشته شد. الحسن از جمله شخصیت‌هایی بود که نقش زیادی در کشف شبکه‌های جاسوسی رژیم صهیونیستی داشت.
یک شبکه لبنانی در گزارشی اعلام کرد: خودروی بمب گذاری شده در انفجار اشرفیه که به کشته شدن رئیس اطلاعات نیروهای امنیت ملی لبنان منجر شد، هوندا CRV و سرقتی بوده است. شبکه تلویزیونی المستقبل لبنان به نقل از منابع امنیتی اعلام کرد: تحقیقات در موضوع ترور "وسام الحسن" رئیس اطلاعات نیروهای امنیت ملی لبنان همچنان در مرحله جمع آوری اطلاعات قرار دارد. کارشناسان امنیتی توانسته اند از بررسی بخشهایی از خودروی بمبگذاری شده که غیر قابل ذوب در اثر وقوع انفجار بوده، به نوع خودور پی ببرند.
پس از انفجار مهیب لبنان گمانه زنی ها در خصوص اهداف پشت پرده این حادثه بالا گرفت. کشاندن ناآرامی ها از سوریه به لبنان و متشنج کردن صحنه لبنان با اهدافی خاص شبیه به اتفاقاتی که هفت سال پیش پس از ترور رفیق حریری روی داد می تواند از دلایل این حادثه باشد تا فشاری مضاعف از سوی افکار عمومی لبنان علیه سوریه و براندازی بشار اسد شکل بگیرد. این در حالی است که همانند هفت سال پیش که معترضان به حضور نیروهای سوری در خیابان های لبنان دست به اعتراض زدند، اکنون هم معترضان علیه سوریه به خیابان ها آمده اند.
همچنین ممکن است این حملات و انفجارها در ادامه سناریوی نبش قبر ماجرای ترور رفیق حریری برای خلع سلاح حزب الله تدارک دیده شده باشد. از سوی دیگر با توجه به اینکه حدود 10 روز از سقوط پهپاد حزب الله در سرزمین های اشغالی می گذرد، به نظر می رسد رژیم صهیونیستی نیز با توجه به ضربه مهیبی که خورده است، در پی حملات تلافی جویانه باشد.
علی رزق، کارشناس روس در این خصوص این طور تحلیل می کند؛ در شرایط کنونی ببینیم چه کسی از این مسئله سود می برد؛ آیا دولت سوریه از این انفجار سود می برد؟ آیا حزب الله از این انفجار سود می برد؟ سوریه با این کار خودزنی کرده و خودش مورد ضرر واقع می شود. در شرایط کنونی این رژیم صهیونیستی است که از این مسئله ذی نفع می شود. حزب الله چند روز پیش از این مسئله پهپاد خود را به سرزمین های اشغالی فرستاد اما اسراییل نمی خواهد مستقیما با حزب الله درگیر شود، بنابراین غیرمستقیم حمله می کند و قصدش این است که حزب الله را از محور مقاومت خارج کند.
اصرار 14 مارس برای استعفای دولت
در همین حال اشرف ریفی، مدیرکل امنیت داخلی لبنان در مصاحبه با تلویزیون المستقبل تصمیم برای دفن وسام حسن را پس از مشورت با خانواده وی و سعد حریری عنوان کرد. مفتی سنی لبنان هم سه روز عزای عمومی اعلام کرد. گفته می شود کسی که وسام حسن را کشته، زمانی تحقیقات درباره مرگ رفیق حریری را به عهده داشته است. از سوی دیگر معترضان و مردان مسلح به این انفجار در مناطق سنی نشین لبنان روز شنبه به خیابان ها ریخته و با بلندگو از ماشین ها اعلام می کردند که دولت باید استعفا دهد. گروه 14 مارس نیز خواستار استعفای دولت شده است.
از سوی دیگر «نجیب میقاتی»، نخست وزیر لبنان از ترور «وسام الحسن»، رئیس بخش اطلاعات امنیت لبنان ابراز تاسف کرد و افزود: دولت پرونده ترور وسام الحسن را به دستگاه قضایی این کشور ارجاع می دهد. جریان 14 مارس به طور رسمی نخست‌وزیر لبنان را مقصر اصلی ترور وسام الحسن دانسته و خواستار استعفای فوری او شده بود. آقای میقاتی اعلام کرد که قصد دارد از سمتش کناره گیری کند اما نخست وزیر لبنان در پی نشست اضطراری روز شنبه گفت که میشل سلیمان، رئیس جمهور از او خواسته که به خاطر حفظ منافع ملی کشور در سمت خود باقی بماند.
سایت اسراییلی دبکافایل هم نوشت که این انفجار بی ثباتی را از سوریه به لبنان و از لبنان به اسراییل می کشاند. این در حالی است که رامین مخلوف، مشاور بشار اسد در می 2011 اعلام کرده بود اگر در سوریه ثبات نباشد، در اسراییل هم هیچ ثباتی نیست.
اغتشاش در تشییع جنازه
در همین حال تعدادی از شرکت کنندگان مراسم تشییع وسام الحسن از مقامات امنیتی لبنان که روز جمعه در بیروت ترور شد، برای تصرف کاخ نخست وزیری و بیرون کردن نجیب میقاتی به سمت کاخ نخست وزیری حرکت کردند. در این میان درگیری شدیدی بین نیروهای امنیتی و طرفداران حزب المستقبل شکل گرفت. فواد سنیوره نخست وزیر اسبق لبنان مردم را برای حرکت به سمت کاخ نخست وزیر تحریک کرده بود. وسایل و سلاح های سرد در دست آشوب گران از برنامه ریزی قبلی آنان برای آشوب حکایت دارد. در پایان مراسم تشیع رییس دایره اطلاعات نیروهای امنیتی لبنان، برخی از طرفداران گروه 14مارسی لبنان با سردادن شعارهای علیه دولت میقاتی، خواستار استعفای وی شدند. طرفداران گروه 14مارسی لبنان سپس به سوی ساختمان نخست وزیری واقع درنزدیکی مسجد محمد الامین واقع در وسط بیروت یورش بردند و با نیروهای امنیتی مستقر در محیط ساختمان نخست وزیری درگیری شدند. فؤاد سنیوره رییس فراکسیون المستقبل در مراسم تشیع پیکر وسام الحسن رییس اداره اطلاعات نیروهای امنیتی لبنان با حمله شدید علیه دولت نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان گفت: این دولت مسئول جنایت ترور وسام الحسن است و به همین علت باید برکنار شود.
نیروهای امنیتی ابتداء سعی کردند با گاز اشک آور مانع از هجوم این عده به ساختمان نخست وزیر شوند ولی باشدت یافتن درگیری ها، نیروهای امنیتی مجبور به شلیگ گلوله شدند. طرفداران گروه 14مارسی لبنان دراین درگیری ها ضمن سردادن شعارهایی، خواستار استعفای دولت میقاتی شدند. در این درگیری ها برخی نیروهای وابسته به جریان 14 مارس با برافراشته کردن پرچم ارتش آزاد سوریه، به سوی نیروهای امنیتی مستقر در محیط ساختمان نخست وزیری سنگ پرتاب کردند و عده ای زخمی و مجروح شدند. این اقدام جریان 14 مارس و حزب المستقبل در حالی بود که جنازه الحسن هنوز دفن نشده بود.
آرامش برگشت
اما ارتش لبنان بلافاصله وارد عمل شد و کنترل اوضاع خیابان اطراف مقر نخست وزیری لبنان را در اختیار گرفت. سعد حریری و فواد سنیوره که با سخنانانشان هواداران خود را به اقدامات خشونت آمیز تحریک کرده بودند، پس از این حمله از آنها خواستند که به تجمع خود پایان بدهند و به منازل خود باز گردند اما گزارش‌های حاکی است برخی از نمایندگان جریان المستقبل طرفداران خود را که نزدیک مقر نخست وزیری تجمع کردند، به حمله مجدد تشویق می‌کنند.
تعداد زیادی خمپاره به منطقه جبل محسن طرابلس (منطقه علوی نشین و موافق نظام سوریه) اصابت کرده که تاکنون اخبار از زخمی شدن یک فرد حکایت دارد؛ در مناطق مختلف طرابلس هم خودروهای زیادی در حال گشت زنی بوده و سرنشین های آنها تیر هوایی شلیک می کنند. خبرنگار شبکه العالم همچنین با اشاره به استقرار شمار بسیاری از نیروهای ارتش اطراف منزل نخست وزیر در طرابلس، از بسته شدن جاده ارتباطی اصلی جنوب لبنان به بیروت خبر داد. با استقرار گسترده نیروهای ارتش اطراف ساختمان دولت، نیروهای امنیتی سرانجام توانستند آشوبگران را از اطراف این ساختمان متفرق کنند.
همچنین همزمان با آغاز مجدد درگیری ها از سوی عناصر مسلح جریان المستقبل فرماندهی ارتش لبنان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که امنیت خط قرمز ارتش است و با قاطعیت در برابر ناآرامی‌ها خواهد ایستاد. در منطقه "الشیاح" در جنوب بیروت نیز عناصر مسلح جریان المستقبل به سوی نیروهای ارتش تیراندازی کردند.
از سوی دیگر فرماندهی ارتش لبنان با صدور بیانیه ای ضمن ابراز همدردی با خانواده های شهدای لبنانی ترور شده و نیروهای امنیت داخلی لبنان تاکید کرد که از همان ابتدا بر آزادی مردم لبنان در ابراز ناراحتی تمایل داشته اما این ابراز ناراحتی باید بدون ضربه زدن به امنیت و ثبات داخلی انجام شود.
این بیانیه تاکید کرد که تحولاتی که در ساعت‌های اخیر صورت گرفته است، ثابت کرده که بدون شک کشور در مرحله سخت و سرنوشت سازی قرار دارد و میزان التهاب در برخی مناطق لبنان به حد بی سابقه‌ای افزایش یافته است. فرماندهی ارتش با تاکید بر اینکه امنیت در عمل و نه تنها در حرف خط قرمز ماست، تاکید کرد که هدف قرار دادن موسسات رسمی و تجاوز به مال و اموال عمومی و خصوصی نیز خط قرمز ارتش است.
مرکز فرماندهی ارتش لبنان از تمامی گروه‌های سیاسی خواست تا در موضع گیری های خود و تلاش برای بسیج کردن مردم هوشیار باشند، چرا که سرنوشت کشور در بوته آزمایش است، ارتش همچنین بر نقش خود در سرکوب اخلالگران امنیت کشور و حفظ آرامش داخلی لبنان تاکید کرد. بیانیه ارتش همچنین از تمامی شهروندان لبنان با طوایف مختلف خواست تا در این شرایط سخت نهایت درجه مسئولیت پذیری را داشته باشند و نگذارند اوضاع در دست افراد منفعل باقی بماند.
ورود اف. بی.آی به لبنان
اما سعد حریری در حالی که پلیس فدرال امریکا (اف بی‌آی) به پرونده ترور وسام الحسن ورود کرده است، تأکید کرده است تا سرنگون کردن دولت نجیب میقاتی از پای نخواهد نشست. سعد حریری نخست وزیر سابق لبنان و رئیس جریان المستقبل در تماس با هیلاری کلینتون وزیر خارجه امریکا، لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه و بان کی مون دبیر کل سازمان ملل از آنان خواسته است تلاش خود را برای ساقط کردن دولت نجیب میقاتی به کار گیرند. پس از این تماس‌ها که گفته می‌شود ناکام مانده است، سعد حریری در مقابل دوربین‌های تلویزیونی ظاهر شد و گفت: ما مجبور نیستیم مطابق برخی نصیحت‌ها عمل کنیم و مصلحت لبنان در سقوط دولت است. حریری تأکید کرد که مخالفان دولت تا سقوط حکومت میقاتی از پای نخواهند نشست. روزنامه الشرق الاوسط نیز به نقل از منابع نزدیک به حریری خبر داد که نیروهای معارض حضور در نشست‌های وزیران را تحریم و تصریح کرده‌اند: تا زمانی که دولت سقوط نکند در هیچ گفت و گو و بحثی شرکت نخواهیم کرد و بر این امر ثابت قدم خواهیم ماند. اما نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان بعد از پایان برنامه‌های خود در کاخ السرایا مقر نخست وزیری راهی مکه مکرمه شد تا مناسک حج را به جای بیاورد. میقاتی پیش از سفر به مکه مکرمه پرونده ترور وسام حسن را به شورای دادگستری لبنان واگذار کرد. نکته قابل توجه در مورد میقاتی این است که وی در طول دوره سه ساله نخست وزیری اش کار تجارت را همزمان انجام داده به طوری که طی سه سال 3 میلیارد دلار درآمد داشته است.
همچنین هیئتی از دفتر تحقیقات فدرال امریکا به بهانه تحقیق در این زمینه به بیروت می‌رود تا سریال دخالت‌های امریکا در امور لبنان ادامه یابد. اشرف ریفی، مدیرکل گروه‌های امنیت داخلی لبنان اظهار داشت هیئتی از دفتر تحقیقات فدرالی امریکا اف. بی. آی طی چند روز آینده وارد لبنان خواهد شد. هدف از سفر این هیئت امریکایی کمک به روند تحقیقات درباره ترور وسام الحسن رئیس سابق بخش اطلاعات و امنیت داخلی لبنان است. توافق درباره سفر این هیئت امریکایی پس از دیدار ریفی با مسئولان امنیتی سفارت واشنگتن در بیروت صورت گرفت و دادستان کل استیناف نیز با کمک امریکا به تحقیقات درباره ترور وسام الحسن موافقت کرده است.
رادیو صدای روسیه: اسرائیل در پشت‌پرده ترور است
رادیو دولتی صدای روسیه در گزارشی به نقل از منابع خبری رژیم صهیونیستی و لبنانی از دخالت اسرائیل در مرگ وسام حسن، رئیس دایره اطلاعات امنیت داخلی لبنان خبر داد. صدای روسیه خاطرنشان کرد: حسن و دایره اطلاعات امنیت داخلی لبنان نقش مهمی در کشف ۱۵ گروه جاسوسی اسرائیل در لبنان و دستگیری عوامل جاسوسی اسرائیلی بازی کرد.
عبدالله الخیر، تحلیلگر سیاسی لبنانی در این رابطه می گوید: چند معما پیرامون ترور الحسن وجود دارد که از آن جمله سفر اخیر وی به آلمان و فرانسه است. به رغم سفر حسن به خارج از کشور، در واحد مرزبانی لبنان در فرودگاه بیروت ورود وی به کشور قید نشده است، در حالی که محال است ژنرال امنیتی بدون اطلاع مرزبانی کشور را ترک کرده باشد. کارشناسان بر این عقیده‌اند که وسام الحسن در مرز ترکیه و سوریه کشته شده است و پس از مرگ وی تصمیم گرفته شد از جسدش برای اهداف سیاسی استفاده شود. حتی اگر این احتمال پذیرفته شود که حسن به طور مرموز به لبنان بازگشته است، چرا بقایای جسدش وجود ندارد و تنها ساعت و اسلحه کمری وی در محل انفجار بمب یافت شده است. نکته مبهم دیگر در مرگ حسن این است که چرا پس از مرگ وی شمار زیادی در حالی که پرچم‌های کردستان، فرانسه و تشکل ارتش آزاد سوریه را در دست داشتند در خیابان‌های بیروت تظاهرات کردند و این افراد چه ارتباطی با وی داشتند؟ با اطمینان می‌توان گفت حسن اطلاعات گسترده‌ای در باره تحولات کشورهای عربی و نیز بانیان بحران در سوریه در اختیار داشت و می‌دانست چه کسانی در پشت چهره‌هایی که در خاورمیانه فعالیت می‌کنند، قرار دارد.
محمدی: سناریوی نبش قبر رفیق حریری "خودزنی" بود
برای تحلیل دقیق تر موضوع به سراغ هادی محمدی، کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه و لبنان رفتیم. این کارشناس مسائل خاورمیانه ترور «وسام الحسن»را تکرار سناریوی حوادث سال ۲۰۰۵ و ترور رفیق حریری در لبنان خواند که بخشی از اولویت‌های رژیم صهیونیستی و اساس استراتژی آمریکا در منطقه به عنوان استراتژی هرج و مرج سازنده است.
آقای محمدی ترور وسام الحسن و انفجار مهیب بیروت چه پیامدهایی دارد؟
این ترور تکمیل زنجیره رویدادهای امنیتی است که هم در لبنان دارای سابقه بوده و هم در منطقه. نوع برخورد سیاسی با این رویداد از سوی برخی بازیگران داخلی لبنان، منطقه و فرامنطقه و تلاش برای متهم کردن طرف‌هایی مشخص، یادآور رویداد سال 2005 است که در آن رفیق حریری نخست وزیر وقت ترور شد. ترور الحسن تکرار سناریوی رفیق حریری در لبنان است که بخشی از اولویت‌های رژیم صهیونیستی و اساس استراتژی آمریکا در منطقه به عنوان استراتژی هرج و مرج سازنده است. آنها از طریق مشغول کردن کشورها به رویداد مهم منطقه‌ای مانند آنچه در سودان گذشت، تلاش می‌کنند تا پتانسیل ملی کشورها را فرسایش داده و رویکرد اصلی خود یعنی ایجاد سلطه و هژمونی با هزینه کمتر را پیش برند. ترور حسن از ظرفیت‌های کافی در سطح حریری برخوردار نیست، اما همه مشخصه‌های اتهام زنی و ماهیت کارکردی این ترور کاملا در چارچوب منافع رژیم صهیونیستی و آمریکا و مدیریت تحولات در لبنان و سوریه قرار دارد.
زمانی که پهپاد حزب‌الله شوک استراتژیک به رژیم صهیونیستی وارد کردند و برنامه‌های مانور مشترک با آمریکا را تحت الشعاع قرار می‌دهند، این اتفاق رخ داد تا سایه‌ای باشد بر موج روانی که پهپاد حزب‌الله ایجاد کرده است. یکی از کارکردهای پرواز پهپاد حزب‌الله بر فراز سرزمین‌های اشغالی این است که همه توجهات را بار دیگر به رژیم صهیونیستی و ضعف این رژیم جلب کرد. رژیم صهیونیستی و آمریکا برای خروج خود از بن‌بست‌های لبنان، سوریه و عراق فرار رو به جلو را با ترور الحسن سامان داده است.
طرف‌های وابسته به رژیم صهیونیستی، ارتجاع عرب و آمریکا علنا در سیاست‌های استکباری غرق شده و کارکرد وجودی آنها تنها در این راستا به پیش می‌رود. اگر چه ممکن است این افراد مدتی را به جنجال سیاسی در مورد این رویداد سپری کنند اما موضوع مهم این است که آنها مقبولیت خود را به عنوان مزدور رژیم صهیونیستی و آمریکا در لبنان از دست می‌دهند.
با توجه به اینکه به زمان انتخابات در نهادهای مختلف لبنان نزدیک می شویم، آیا اغتشاشات اخیر در لبنان به این مسئله ارتباط دارد؟
با توجه به اینکه انتخابات شهرداری پیش روی لبنان و اختلاف بر روی قانون انتخابات وجود دارد و همچنین بن بستی در مورد حکومت میقاتی در فضای لبنان شکل گرفته است، فضای امنیتی به سمتی برده شده که 14 مارس از آن برای بهره‌برداری و زمینه سازی برای جلب آراء مردم در انتخابات شهرداری‌ها و کسب ظرفیت سیاسی برای کنار زدن حکومت میقاتی دنبال کنند. آقای سعد حریری سعی می کند بیشترین رأی را بعد از ریزش شدید طرفدارانش در محیط داخلی به دست آورد واز مبنای قانون 1960 استفاده کند؛ در صورتی که گروه های دیگر تمایل آشکاری دارند که آن قانون باید به روزرسانی شود و از قانون نسبی در مناطق مختلف استفاده بشود.
این واقعه درست در زمانی اتفاق می‌افتد که «سمیر جعجع» تحت فشار و انزوای ارکان مارونی تحت عنوان کمیته حکمایی به ریاست کاردینال مارونی‌های لبنان قرار دارد و این ترور کمک می‌کند که خروج از بن بست شکل گرفته برای سمیر جعجع از یک سو و جریان 14 مارس از سوی دیگر محقق شود. باز هم عرض می کنم این رویداد تکرار یک سناریوی مضحک است که برای افکار عمومی لبنان آشکار شده است.
به نظر شما با توجه به اوضاع منطقه و منافع بازیگران منطقه ای در موضوع سوریه تاثیر این حادثه بر مسئله سوریه چیست؟
آن چیزی که در گذشته اتفاق افتاده و موجب شد حسام حسن را مورد اقدام تروریستی قرار گیرد که این ترور از طرف نیروهای ملی، مستقل و انقلابی در لبنان هم محکوم شده به جهت زمانی و به جهت نوع واکنش هایی که بر آن شکل گرفته قابل تحلیل و تفسیر است. به جهت زمانی این اتفاق زمانی رخ می دهد که شرایط داخلی سوریه از نگاه پروژه جنگ سازی حامیان تروریست ها به یک نقطه بن بست رسیده و باید در آنجا یک آتش بس و یک توقف درگیری شکل بگیرد و درواقع می توانیم بگوییم پروژه براندازی نظامی آقای بشار اسد به شکست رسیده است. از طرف دیگر این اتفاق زمانی می افتد که پهپاد حزب الله مهم ترین رکن استراتژی رژیم صهیونیستی را هدف قرار می دهد و قدرت این رژیم در تأمین امنیت و یا مقابله با تهدیدات را با سؤال جدی مواجه می کند. از سوی دیگر این حادثه در زمانی بود که پروژه افشا شده و رسوای ترور رفیق حریری بعد از فراز و نشیب های فراوان کارکرد خود را از دست داده و برای منفعل کردن جریان مقاومت منطقه یعنی حزب الله و دولت سوریه نیازمند یک حادثه آفرینی جدید است.
به جهت نوع رفتار، رفتار سیاسی و رسانه ای و خبرسازی این حادثه بسیار شباهت دارد به نوع رفتارها و خبرسازی هایی که در پرونده رفیق حریری شکل گرفت. در آن زمان هم عده مشخصی که شامل رفیق حریری و مجموعه وابسته به مرتجعین و رژیم صهیونیستی یعنی دانیل بلمار به شکل هماهنگ سوریه و بشار اسد را متهم به ترور کردند و بنگاه های مشخص خبررسانی در منطقه و فرامنطقه مثل الجزیره، العربیه و در واقع بلندگوهای ارتجاع منطقه ای هم یکصدا دولت سوریه و بشار اسد را متهم می کردند. در پرونده رفیق حریری کاملا برای افکار عمومی و منطقه ای مشخص شد که این یک اقدام و اولویت صهیونیستی و یک راهبرد براندازی آمریکا برعلیه دولت سوریه بوده وفیلم پرواز پهباد رژیم صهیونیستی هم بر فراز مسیرهایی که رفیق حریری در بیروت و از بیروت تا جنوب صیدا را که در حرکت بود، به نمایش گذاشته و این پرونده در واقع یک پرونده نخ نما شد. علیرغم اینکه برخی مسئولین دولت لبنان مثل دستگاه امنیت داخلی، یا رجال سیاسی مثل حریری و سمیر جعجع تلاش کردند که از این مسئله بهره های خودشان را در چارچوب سناریوی آمریکایی-صهیونیستی ببرند، ولی ناکام ماندند.
در این موقعیت یک اقدام خودزنی جدید برای تولید شرایط لازم برای مدیریت تحولات سیاسی و امنیتی هم در لبنان و هم در سوریه از سوی اینها احساس نیاز شده و با این خودزنی جدید تلاش می کنند پرونده های مرده را زنده کرده و از روش های سوخته و ناکارآمد مجددا بهره برداری کنند.
مجموعه مؤلفه هایی که گفته شد، نشان می دهد که ابزارهای اسرائیلی برای تغییر اولویت و توجه منطقه از رژیم صهیونیستی به یک محیط ثانویه و مجموعه جدید، نیازمند خودزنی جدیدی هستند؛ با اینکه آقای حسام الحسن خدمات فراوانی را برای اجرای سناریوی آمریکایی-اسرائیلی در پروژه رفیق حریری عهده دار بوده و در اقدامات فراقانونی حتی جریان های سلفی افراطی که در اردوگاه نهرالثالث و یا در باند میلیشیایی آقای رفیق حریری همراه بودند به استخدام دستگاه امنیتی وپلیس لبنان درآورد و این مخالف رویه هایی است که در خصوص استخدام های جدید به کار گرفته می شود. آنها قصد دارند نقطه ثبات جدید سوریه، از طریق استراتژی هرج و مرج که طی یک دهه گذشته در منطقه جاری و ساری بوده مجددا با التهاب در مرزهای سوریه همراه شود. آنها می خواهند با این التهاب جدید پتانسیل جدیدی را وارد سوریه کند و از زمان توقف درگیری ها در سوریه بیشترین بهره حاصل شود؛ تا اینکه تعداد بیشتری جریان های تروریستی از مرزهای لبنان عبور کرده و به داخل سوریه بروند و درگیری و جنگ را با یک انرژی جدیدی در سوریه آغاز کنند.
آیا این سناریو در بعد بین المللی با اقبال عمومی مواجه شد؟ کشورهای غربی چقدر با این سناریو همکاری کردند؟
مسئله مهم در اینجا تفکیک قائل شدن میان بازیگران محلی و منطقه ای و بین المللی است. در بعد منطقه ای آنچه عربستان و 14 مارس دنبال می کنند ساقط کردن بشار اسد است اما از این سناریو این نتیجه حاصل نمی شود. در اتفاق جدید برخلاف ترور رفیق حریری در سال 2005 رفتار رسانه ای، بسیج مردمی و اتهام زنی انجام شد، اما عاملان نتوانستند ظرفیت سازی کنند. در اتفاق قبلی مشخص بود که بازیگران بین المللی با هم هماهنگ عمل می کنند اما در این بازی معلوم شد بازیگران منطقه ای و محلی مثل عربستان هماهنگی لازم را انجام دادند تا یک موج علیه سوریه شکل بگیرد اما از طرف غربی هماهنگی دیده نشد. چرا که غربی ها معتقدند جابه جایی این پازل در شرایط فعلی در منطقه به منافع آنها کمکی نمی کند. اکنون غربی ها از موضع قبلی شان در مورد اسد هم عقب نشینی کرده اند و حتی برای دوره انتقالی بشار اسد را پذیرفته اند. اینجا همان نقطه تقابل منافع بازیگران منطقه ای و بین المللی است که سناریوی انفجار بیروت را ناکام گذاشته است.
گروه 14 مارس در صورتی می توانست از این سناریو برای خود فرصت سازی کند که هم ظرفیت داخلی و هم ظرفیت خارجی را به کار گیرد. اگرچه تلاش شد از طریق تحریک عواطف مردمی و بخشی از جامعه سنی لبنان یک پتانسیل ایجاد شد تا با تحریک بسیج عمومی یک رای سیاسی برای 14 مارس در انتخابات به ارمغان بیاورد اما ناهماهنگی در بعد بین المللی این سناریو را ناکام گذاشت.
در سال 2005 به وضوح یک تعدادی پیش از اینکه هیچ علائمی از دخالت بشار اسد وجود داشته باشد، موضع گیری کرده و گفتند که ترور حریری کار اسد است. رسانه های همسو مانند العربیه، بی بی سی و ... هم با هماهنگی کامل فضای سنگینی ایجاد کردند تا یک برداشت حقوقی ایجاد شود اما سرانجام سال 2009 سعد حریری صراحتا اعلام کرد که کار بشار اسد نبوده است. همه اینها پرده از سناریویی برمی دارد که مشابه آن نیز امروز در صحنه بیروت دیده شد.
امروز ژنرال ریفی به دنبال آن است تا با دعوت از اف.بی.آی از این مسئله به یک بامبول حقوقی درست کند و بشار اسد و حزب الله را مقصر جلوه دهند. اما نکته دیگری که باید در مورد لبنان متذکر شوم این است که در لبنان وقتی دو روز از یک واقعه می گذرد، آن واقعه سابقه محسوب می شود.